Fatih ÇOLLAK / Tashihi Huruf

KEFFARETLER

YEMİNLER

EVLİLİK

BOŞANMA

SİYER-İ NEBİ

TEMİZLİK / TEHARET / DİYANET(DİB) FETVALARI

ADAK VE YEMİN / DİYANET(DİB) FETVALARI

DUA VE ZİKİR / DİYANET(DİB) FETVALARI

KADINLARA ÖZEL HALLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

MİRAS VE VASİYET / DİYANET(DİB) FETVALARI

YİYECEKLER ve İÇECEKLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

BİDAT VE HURAFELER / DİYANET(DİB) FETVALARI

10.200 SORULU-CEVAPLI MÜLAKAT SORULARI

1-Kur’an-ı Kerim ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

2-Tecvid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

3-Tefsir ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

9-Hadis ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

12-Kelam ve Akaid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

14-Hac ve Umre ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

16-Peygamberler ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

21-Siyer-i Nebi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

28-Genel Kültür ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA

Sehiv secdesi

SEHİV SECDESİ 

’’Yanılma dalgınlık’’ anlamındadır. Namazın vaciplerinden biri terk edilir veya geciktirilirse sehiv secdesi gerekir. Sehiv secdesi Hanefi’ye göre vaciptir. Yapmazsa günah işlemiş olur. Ama kişinin namazı kabul olur. Şafi ve Malikilere göre sehiv secdesi sünnettir. Hanbeli ye göre sehiv secdesinin vacip-mübah-sünnet durumları olur.

Sehiv Secdesinin Yapılışı:

Tahiyyattan sonra iki yana selam verilir. İmam Muhammed’e göre sadece sağ tarafa selam verilir. Şafi ve Hanbelilere göre selamdan önce sehiv secdesi yapılır. Maliki’ye göre ise bir noksanlıktan dolayı yapılacaksa selamdan önce yapılır. Bir fazlalıktan sonra yapılacaksa selamdan sonra yapılır.

Hanefi âlimlerinden Kerhi‘ye göre salavat sehiv secdesinden sonra okunur. Tahavi’ye göre salavat sehiv secdesinden önce okunur. Cemaat sehivlik bir şey yapsa bile imama uyar. İmam sehiv secdesi yapılacak bir şey yapsa imam sehiv secdesi yapmazsa cemaat de yapmaz.

Sehiv Secdesini Gerektiren Durumlar:

Farz terk edilmişse namaz içinde telafi edilmesi(tedarik) mümkünse yapılır. Ayrıca sehiv secdesi de yapılır. Telafi edilmezse tek başına sehiv secdesi yeterli olmaz. Vacibin terki sehiv secdesini gerektirir. Vacibin terki ve te’hiri farzın te’hiri sonucu sehiv secdesi yapılır. Sünnetin terki sehiv secdesini gerektirmez. Sünnetin kasten terkine isaaet denir.

Terk Edilmiş Bir Farzın Namaz İçindeki Telafisi:

Kıraat etmeden rukuya varırsa kıraati rukuda yapar. Fakat kıraat etmediği secdede aklına gelirse telafisi olmaz. Yeniden kılması gerekir. Ruku etmeden secdeye giderse hemen ayağa kalkar rukuyu yapar. Ruku yapmadığını ikinci secdede hatırlarsa telafisi olmaz.

Son oturuşu yapmadan beşinci rekata kalkarsa kıyamda iken bunu yatırlarsa hemen oturur. Tahıyyatı okur, selam verir, sehiv secdesi yapar. Secdede iken hatırlarsa telafisi olmaz. Bu beş rekatı altıya tamamlar ve 6 rekatı da nafile kılmış olur. Eğer kadei ahire yapıldıktan sonra beşinci rekâta kalkılırsa bu beşinci rekat namazın farzına zarar vermez. Bunu altıya tamamlar sehiv secdesi yapar. 4 rekatı farzı 2 rekatı nafile olur.

SEHİV SECDESİ YAPILMASI GEREKEN YERLER

Rukün tekrarı veya ruknün tehiri durumunda sehiv secdesi yapılır.

Ara verme; bu ara vermenin ölçüsü bir rukün yapacak kadar beklemektir. Gecikme olduğu için sehiv secdesi gerekir. Bir rüknü eda ederken düşünme ise sehiv secdesi gerektirmez.

Kıraat eksikliği ve fazlalığı; Fatiha’yı okumazsa Fatiha’dan sonra sure okumazsa sehiv secdesi gerekir. Fatiha’yı iki defa okursa sehiv secdesi gerekir. Son iki rekâtta Fatiha’yı iki defa okursa sehiv secdesi gerekmez.

Fatiha’yı sureden sonra ikinci kez okursa sehiv secdesi gerekmez. Bir kimse dört rekâtlık farzın bir ve ikinci rekâtlarında bir şey okumazsa bunu üç ve dörtte okuyarak telafi eder. Sonunda da sehiv secdesi yapar.

Kıyamda kıraat etmediğini secdeye varmadan hatırlarsa kalkar ve kıraat eder. Sonra tekrardan ruku eder. Namazın sonunda da sehiv secdesi yapar. Rukü yapmazsa namazı olmaz.

4 ya da 3 rekatlık namazda 1. veya 2. rekatta sure okunmamışsa bu 3. veya 4. rekatta telafi edilir.  3. ve 4. rekatta sure eklenirse farzda, farzda sure açıktan okunduysa 3. ve 4. rekatta sure açıktan okunur. Fakat Ebu Yusufa göre gizli okunur. Fakat bu tür uygulamanın sonunda gecikme olduğu için sehiv secdesi yapmak gerekir.

Fatiha’dan önce sure okunsa sonra Fatih’a okunur, tekrar sure okunur. Sonunda da sehiv secdesi yapılır. Buna tertip yani sıralama noksanlığı denir. Fatiha’nın okunmadığı ruküda hatırlanırsa doğrulup telafi edilir.

Kunut duasını ruküdan sonra hatırlarsa geri dönmez. Ruküda hatırlasa da geri dönmez. Sonunda sehiv secdesi yapar. Kunut tekbiri unutulursa bazı alimler gerekir der.

Farz olan 4 rekatlık namazın 3. ve 4. rekatlarında Fatiha’dan sonra sure okunursa sehiv secdesi gerekmez. 3. ve 4. rekatta sehven sukut edilirse(farz namazda) Ebu Hanifeye göre sehiv sevdesi gerekir. Mümferit kılan kişinin açık ya da okumasından dolayı zahir rivayete göre sehiv secdesi gerekmez. Ancak gündüz kılınan nafile namazlarda açıktan okuma mekruhtur.

Secde ve ruküda hata; Rukü ve secdede bekleme vaciptir. Terk edilirse sehiv gerekir. Tadil-i erkan terk edilirse sehiv gerekir. Ebu Yusuf ve İmam Şafi farz saydığı içinde daha titiz davranılmalıdır. Secde terk edilirse hatırladığında yapar. Tertibe uymadığından dolayı da sehiv secdesi yapar.

Kade de hata; Son oturuşta kalkarsa secdede yaparsa farz nafileye dönüşür. Secde yapmadan hatırlarsa oturur ve sehiv secdesi yapar. Farz namazda 1. oturuşu unutursa yakın ise oturur. Sehiv secdeside gerekmez. Eğer kıyama yakın olup oturmayıp kıyam yaparsa vacip olan ilk oturuşu terk ettiği için sehiv secdesi gerekir. Eğer kişi ayağa kalktıktan sonra hatırlayıp oturursa namazı fasit olur. Çünkü farz olan kıyam bozulmuş olur. Bunların hepsi farz namaza göredir.

Nafilenin 3. rekatında hatırlarsa oturulur. Namaz fasit olmaz. Sonunda sehiv secdesi yapılır. 1. ve 2. oturuşta tahiyyat vaciptir. Terki sehiv gerektirir. 1. oturuşta tahiyyattan sonra ‘’llahümme salli ala Muhammed’’ dense sehiv gerekir. Ebu Hanifeye göre teşehhütten sonra bir harf dahi eklense sehiv secdesi gerekir. ‘’Kimileri de bir rukün yapacak kadar zaman geçmedikçe sehiv gerekmez’’ derler.

Tahiyyatın açıktan okunması sehiv secdesini gerektirmez. İlk oturuşta taşehhüt imam ayağa kalksa bile yarım bırakılmamalıdır. Birinci oturuşta teşehhüt tekrar okunursa sehiv secdesi gerekir. Son oturuşta okunursa gerekmez. 

Selam verdikten sonra dört yerine iki rekat kıldığını anlayan kişi geri döner namazını tamamlar. Sonunda sehiv secdesi yapar. Sehiv secdesini unutup selam veren konuşmadıkça, mescidden çıkmadıkça geri önüp sehiv secdesini yapabilir.

Namazda düşünme sehiv secdesini gerektirir. Dört rekâtlık namazda birinci mi ikinci mi rekat olduğunu bilmeyen kişi birinci rekat olduğunu sayarak kılar. Her rekâtın sonunda teşehhüt miktarı oturur. Sehiv secdesi yapar. Namaz tamamlandıktan sonraki kuşku namazı etkilemez. Kılıp kılmadığından kuşku ediyorsa vakit çıkmadı ise iade eder. Vakit çıktı ise kazasını kılmaz.

Rukü veya secde yapmadığından kuşku ediyorsa namazda iken bunları yapar. Mesbuk imamla birlikte sehiv secdesini yapar. Mesbuk kaza rekatlarını kılarken sehivlik bir şey yaparsa sehiv yapar. Mesbuk imam ile birlikte selam verirse sehiv gerekmez. Fakat imamın selamından sonra selam verirse sehiv secdesi gerekir. Muktediye kendi sehvinden dolayı sehiv secdesi gerekmez. İmam ile cemaat arasında ihtilaf olursa imam 4 rekat kıldığından emin ise imama uyulur.

İMAMLARA ÖZEL DURUMLAR

Hanefiler cemaatle kılınan namazlarda sehiv secdesini asgariye indirmeye çalışır. Sehiv secdesinin terki evladır. İmam bayram namazının tekbirini terk ederse sehiv secdesi gerekir. Ebu Hanife ‘’eğer hepsi terk edilirse ancak o zaman sehiv secdesi gerekir’’ der. İmam açıktan ve gizliden okunacak yerleri karıştırırsa az ya da çokluğuna bakılmaz sehiv secdesi gerekir. Bazı alimler buna sınır olarak ‘’en az okunan kıraat kadar’’ derler.

Fatiha’nın açıktan ya da gizliden okunması karıştırlıp bir kısmı okunursa baştan alınıp yeniden okunur. Ama Fatiha bitirildi ise sureye geçilir. Tekrardan Fatiha okunmaz. İmam teravih namazında gizli okursa sehiv secdesi gerekir. Açıktan okunan namazın ilk iki rekâtında kıraat etmezse bunu son iki rekâtta yapar. Gece kılınan nafile namazlarda cemaat olursa açıktan okunur.