Fatih ÇOLLAK / Tashihi Huruf

KEFFARETLER

YEMİNLER

EVLİLİK

BOŞANMA

SİYER-İ NEBİ

TEMİZLİK / TEHARET / DİYANET(DİB) FETVALARI

ADAK VE YEMİN / DİYANET(DİB) FETVALARI

DUA VE ZİKİR / DİYANET(DİB) FETVALARI

KADINLARA ÖZEL HALLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

MİRAS VE VASİYET / DİYANET(DİB) FETVALARI

YİYECEKLER ve İÇECEKLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

BİDAT VE HURAFELER / DİYANET(DİB) FETVALARI

10.200 SORULU-CEVAPLI MÜLAKAT SORULARI

1-Kur’an-ı Kerim ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

2-Tecvid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

3-Tefsir ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

9-Hadis ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

12-Kelam ve Akaid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

14-Hac ve Umre ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

16-Peygamberler ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

21-Siyer-i Nebi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

28-Genel Kültür ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA

Kaza ve Kadere İman

KAZA VE KADERE İMAN 

Sözlükte ‘’ölçü, miktar, bir şeyi belirli ölçüye göre yapmak ve belirlemek’’ anlamındadır. 

Yüce Allah’ın, ezelden ebede kadar olacak bütün şeylerin zaman ve yerini, özellik ve niteliklerini, ezeli ilmiyle sınırlaması ve takdir etmesine kader denir.

Kaza ise sözlükte ‘’emir, hüküm, yaratma’’ anlamındadır. Ezelde irade ettiği ve takdir buyurduğu şeylerin zamanı gelince her birini yaratmasına kaza denir.

Kaza ve kadere iman yüce Allah’ın ‘’ilim, irade, kudret, tekvin’’ sıfatlarına inanmayla ilişkilidir. Her şey Allah’ın ilmi, dilemesi, takdiri ve yaratması ile olur. Her şeyin bir kaderi vardır. Bu kaderi belirleyende Hz. Allah’tır. Konuyla ilgili ayette onun katında her şey bir ölçü iledir. Deki: Allah’ın bizim için yazdığından başkası bize asla ulaşmaz. Ayrıca peygamberimiz kaderi konularda tartışmayı yasaklamıştır.

İnsanın İradeli Fiileri Ve Fiilerin Yaratılması: İrade sözlükte istemek, seçmek, yönelmek, tercih etmek, karar vermek anlamında kullanılır. Allah’ın iradesi ezeli, sonsuz ve sınırsızdır. Hz. Allah’ın mutlak bir iradesi vardır. İnsanın ise ezeli olmayan, sınırlı bir iradesi vardır. Eşariler Allah’ın iradesinin her şeyi kuşattığından yola çıkarak buna külli/genel irade demişlerdir. Maturidiler ise buna ezeli ve ilahi irade demişlerdir. Külli ve cüz’i irade terimlerini ise insanın kendi iradesi için kullanmışlardır. Maturidilere göre külli irade Allah tarafından insana verilen tercih etmede kullanılan irade yeteneğidir. Cüz’i irade ise iki tercihten birine yönelmede kullanılır derler. Maturidiler cüz’i iradeye azm-ı musammen(kesinleşmiş karar), ihtiyar(seçim) ve kasıt(yönelme) adını verirler.

İnsan İradesi Ve Fiildeki Rolü: İnsan fiillerinde irade hürriyetine sahiptir. İnsanın fiileri tercih etme hürriyeti vardır. Fakat fiili yaratan Allah’tır. Bu yaratma Allah için zorunlu değil, onun sünnetullahının, takdirettiği nizamın, ölçünün gereğidir. Fiili tercih ve seçmek(kesb) kuldan yaratmak(halk) Allah’tandır. Ayette ‘’şüphesiz biz ona doğruyolu gösterdik. İster şükredici olsun, ister nankör.’’

İnsanın Fiillerinin Yaratılması: İnsanın fiilleri iztırari(zorunlu) ihtiyari(seçici) olmak üzere ikiye ayrılır. Nefes alma, kalp atışı… Zorunlu fiilerdendir.

Tevekkül: ‘’Güvenmek, dayanmak, işi başkasına bırakmak’’ anlamına gelir. Tedbiri, şartları yerine getirip işin sonucunu Allah’a bırakmaya denir. ‘’Kader ne ise o olur’’ deyip tedbiri terk etmek islama aykırıdır. Kararını verdiğin zaman artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah kendisine dayanıp güvenenleri sever. Hz. Peygamberde devesini salarak Allah’a tevekkül ettiğini söyleyen kimseye ‘’önce deveni bağla sonra Allaha tevekkül et’’ demiştir.

Hayır ve Şer: Hayır; Allah’ın emrettiği, sevdiği ve hoşnut olduğu davranışlara denir. Şer ise Allah’ın sevmediği, hoşnut olmadığı, cezaya sebebiyet veren davranışlara denir. Hayrı da şeri de Allah yaratır. Ancak Allah’ın şerre rızası yoktur. Kul şerri veya hayrı irade edince Allah’ta istenilen fiili yaratır. Ehli Sünnete göre Allah’ın şerri yaratması kötü çirkin değil, kulun şerri dilemesi kötüdür. Allah eşyayı tanınsın diye zıtlarıyla yaratmıştır. İnsana şerden kaçınma yollarını da göstermiştir. Ayrıca şer görecelidir.

Rızık: Allah’ın kullarına yiyip içmek için, yararlanmak için verdiği her şeye rızık denir. Bu tanıma göre rızık helal de haram da olabilir. Yegâne rızık veren Allah’tır. Kul rızkı arar Allah’ta yaratır ve verir. Haram olan şey onu kazanan kişi için rızık olur. Fakat Allah’ın buna rızası yoktur. Herkes kendi rızkını yer kimse kimsenin rızkına dokunamaz. Mutezile mezhebine göre haram kazanç rızık olarak kabul edilmez.

Ecel: İnsanın ve diğer canlıların ölüm süresine ecel denir. Ölüm vakti tek olup o da Allah’ın takdiriyle olur. Aranızda ölümü takdir eden biziz. Ecel vaktinde takdim ve tehir olmaz. Bazı hadislerde güzel davranışın ömrü artıracağı söylenir. Bu ömrün hoş, güzel olacağı anlamındadır. Öldürülen şahıs eceliyle ölmüştür. Katil onun ömrünü kısaltmamıştır.