ALLAH’A İMAN
⇒Allah İnancı: İman esaslarının 1.si ve temelidir. Bütün dinlerde tevhid inancı en önemli esastır. Allah, varlığı zorunlu olan ve bütün övgülere layık bulunan yüce varlığın adıdır. Bir olduğuna, sıfatlarına, noksan sıfatlardan uzak olduğuna, yüce olduğuna inanmaktır. Buluğ çağına girenin ilk ve asli görevi Allah’ı bilmektir. Tebliğ gelmemiş kimseler de Allah’ı bilmekle yükümlüdür. ‘’Gökleri ve yeriyaratan Allah hakkında şüphen mi var?’’
⇒Allah’ın Varlığı Ve Birliği: Allah inancı fıtridir. Birliğini tasdik etmek gerekir. Kur’an’da Allah’ın sıfatlarından bahsedilir. O’nun varoluşu sayı yönüyle birlik değildir. Zatında, sıfatlarında, isimlerinde, fiillerinde, varoluşunda ve hâkimiyetinde eşi ve benzeri olmayışı yönündendir.
⇒Allah’ın İsim Ve Sıfatları: İlâhi zatı nitelendiren kavramlara isim veya sıfat denir.
⇒ALLAH Özel İsmi: ALLAH kendisine ibadet edilen yüce varlığın özel ismidir. Diğer kelimeler ‘’tanrı, hüda…‘’ Allah özel isminin yerini tutamaz. Allah için Kur’an’da ‘’İlah, Rab, Mevla’’ kullanılır. Tanrı, hüda, yezdan olmaz.
⇒İsm-i Azam: En büyük isim anlamındadır. Bu isimlerle yapılan dua mutlaka kabul edilir. Allah, Hayyül, Kayyum, Rahman, Rahim, Zül celal-i vel ikram vb. isimleridir.
⇒Esma-i Hüsna: Allah’ın bütün isimleri için kullanılır. Esma-i ilahiyye de denir. Allah’ın isimleri 99’dan ibaret değildir.
ALLAH’IN SIFATLARI
⇒Allah’ın sıfatlarının hepsi ezeli ve ebedidir. Başlangıcı ve sonu yoktur. Allah’ın zatını idrak, mahiyetini bilmek imkânsızdır. ‘’Allah’ın yarattıkları hakkında düşününüz, fakat Allah’ın zatı hakkında düşünmeyiniz. Gerçekten siz buna hiç güç yetiremezsiniz.’’ Allah’ın zorunlu ve vacip sıfatları 2 ye ayrılır.
1-ZATİ SIFATLAR:
⇒Sadece Allah’ın zatına mahsus olan sıfatlardır. Bunlara Tenzihi veya Selbi sıfatlar da denir.
⇒⇒Vücud: Var olmak demektir.
⇒⇒Kıdem: Ezeli olmak, başlangıcı olmamak demektir.
⇒⇒Beka: Varlığının sonu olmamak demektir.
⇒⇒Muhalefetün Lil Havadis: Allah hâdis (sonradan olara) varlıklara benzemez. Bu sıfatın zıddı olan sonradan olana benzemek(müşabehet) ve denklik(mümaselet) Allah hakkında düşünülemez.
⇒⇒Vahdaniyet: Allah’ın zatına, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve tek olması, eşi, benzeri ve ortağının bulunmaması demektir. Zıttı olan birdenfazla olma(taaddüd) ve şirk Allah katında düşünülemez.
⇒⇒Kıyam bi Nefsihi: Varlığı kendindendir. Var olmak için başka hiçbir şeye ihtiyaç duymaz. Allah kendiliğinden vardır. Başkasına muhtaç olmak(kıyambi ğayrihi) Allah için düşünülemez.
2-SUBUTİ SIFATLAR:
⇒Subuti Sıfatlar: Varlığı zorunlu olan ve kemal ifade eden sıfatlardır. Bu sıfatlar ebedi ve ezelidir. Bu sıfatlardan bir nebze olsun insana da verilmiş ancak insanlardaki fanidir.
⇒⇒Hayat: Diri ve canlı olmak demektir. ‘’Memât (ölü olmak) Allah için düşünülemez.
⇒⇒İlim: Bilmek, Ezeli ilmiyle bilir demektir.
⇒⇒Semi: İşitmek demektir.
⇒⇒Basar: Görmek demektir.
⇒⇒İrade: Dilemek demektir. İcab biz zatihi yani iradesizlik Allah için düşünülemez. Mesiet de irade anlamındadır. İrade kendi arasında 2’ye ayrılır. Bunlar Tekvini ve Teşrii iradedir.
øTekvini irade; Yapma, yaratma ile ilgili iradedir. Allah’ın bir şeye ol demesi, o şeyin hemen oluvermesidir.
ø Teşrii irade; Yasama ile ilgili iradeye denir. Buna dini irade de denir. Yüce Allah’ın bir şeyi sevmesi, ondan hoşnut olması, onu emretmesi demektir. Allah’ın bu manadaki iradesi o şeyin meydana gelmesini zorunlu kılmaz. ‘’Muhakkak ki Allah iyiliği … Emrediyor’’
⇒⇒Kudret: Gücü yetmek demektir. Acz Allah için düşünülemez.
⇒⇒Kelam: Söylemek, konuşmak denektir. Ezeli olan kelam sıfatının mahiyeti bilinemez.
⇒⇒Tekvin: Yaratmak demektir.
⇒Haber-i Sıfat: Allah’ın eli, yüzü, arşa istiva etmesi gibi sıfatlara denir.
ALLAH’IN VARLIĞININ DELİLLERİ
⇒Allah’ın Varlığının Delilleri: Fıtrat, nizam, hudus, imkân vb. gibi delili vardır. İnsan Allah’ı bulabileceği özellikte yaratılmıştır.
⇒Hudus delili: Evren yaratılmıştır, her yaratılmışın bir yaratanı vardır. Hiçbir şey kendi kendine var olamaz. Âlem de sonradan yaratıldığından yaratanı Allah’tır. İbni Rüşd bu delili İhtira diye isimlendirir. Bu delili ilk Mutezile kullanmıştır.
⇒İmkân delili: Her mümkünün bir sebebi bulunduğundan hareketle Allah’ın varlığını ispata çalışan delildir.
⇒Nizam delili: Tabiatta fevkalade hassas bir düzenin hâkim olduğu, bunun kendiliğinden şuursuz maddenin icadıyla olamayacağından yola çıkarak Allah’ın varlığını ispata çalışan görüştür. İbn Rüşd, Hikmet ve İnayet diye isimlendirir.
⇒Burhan-u Temânu: Kâinatta birden fazla yaratıcı olursa düzenin bozulacağından yola çıkarak Allah’ın varlığını ispata çalışır.
⇒Fıtrat Delil: Allah’ın varlığını ispatlamak için insanın fıtraten Allah inancına sahip oluşunu ifade eder.