Fatih ÇOLLAK / Tashihi Huruf

KEFFARETLER

YEMİNLER

EVLİLİK

BOŞANMA

SİYER-İ NEBİ

TEMİZLİK / TEHARET / DİYANET(DİB) FETVALARI

ADAK VE YEMİN / DİYANET(DİB) FETVALARI

DUA VE ZİKİR / DİYANET(DİB) FETVALARI

KADINLARA ÖZEL HALLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

MİRAS VE VASİYET / DİYANET(DİB) FETVALARI

YİYECEKLER ve İÇECEKLER / DİYANET(DİB) FETVALARI

BİDAT VE HURAFELER / DİYANET(DİB) FETVALARI

10.200 SORULU-CEVAPLI MÜLAKAT SORULARI

1-Kur’an-ı Kerim ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

2-Tecvid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

3-Tefsir ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

9-Hadis ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

12-Kelam ve Akaid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

14-Hac ve Umre ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

16-Peygamberler ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

21-Siyer-i Nebi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR

28-Genel Kültür ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA

8-Hitabetin Kuralları

HİTABETİN KURALLARI

45-Hatibin Özellikleri nelerdir?

&Hatibin fiziksel özellikleri  

&Hatibin psikolojik özellikleri

&Hatibin kültürel özellikleri 

&Hatibin teknik özellikleri

&Hatibin sosyal özellikleri

1-Hatibin fiziksel özellikleri 

46-Hatibin Fiziksel Özellikleri nelerdir?

&Kıyafet:İnsan için önemli unsurlardan birisi, şüphesiz kıyafetidir. O halde hatip güzel görünüşlü, mütevâzî ve sağlam vücutlu, düzgün, temiz ve sâde giyinişli, kılık ve kıyafetine dikkatli, şekle gereken itinâyı gösteren bir ruha sahip olmalıdır. Çünkü güzel giyim, kuşam, temiz bir yüz ve taranmış saçlar hatibin, dinleyiciler üzerinde iyi intibalar bırakmasını sağlar. Bu iyi intiba da konuşmanın tesirini artırır. O halde, “hatib, önce giyimiyle konuşur”, diyebiliriz. Bu sebeple giyim kuşamda temizlik, sadelik ve tabiilik esastır. “İnsan kıyafetiyle karşılanır, bilgisiyle uğurlanır” “Düzgün bir kıyafet iyi bir tavsiye mektubudur” sözleri unutulmamalıdır.

&Sağlıklı Vücut:İyi yapılı, sağlıklı ve uzun boylu bir vücudu olan hatip, dinleyiciler üzerinde daha fazla etki bırakır.

&Tavır:Hatibin minbere çıkışı, vaizin kürsüye gelişi dinleyiciler tarafından dikkatle izlenir. Bu sebeple, hatip, kürsüye gelişinde ve hitabet esnasındaki tavırlarına çok dikkat etmelidir. Vakur, tabiî bir yürüyüş, dinleyicilerde olumlu bir tesir meydana getirir. 

2-Hatibin psikolojik özellikleri

47-Hatibin Psikolojik Özellikleri nelerdir?

&Hâfıza:İyi bir hatip, muhakemeli bir hafızaya muhtaçtır. Okuyup öğrendiği bilgileri, üzerinde düşünmeden konuşmasına alan biri değil, onun üzerinde düşünüp değerlendirmeler yaparak hazmeden bir kimse olmalıdır.

&Muhayyile:Dinleyicilerin hayalinde tablolar canlandırabilmek, bu tabloları yerinde ve zamanında değiştirebilmek için hatip, canlı ve çevik bir hayal etme gücüne sahip olmalıdır. Muhayyilesi güçlü kimseler, parlak bir hatip olabilmişlerdir.

&Akıl ve Zekâ:Fikirler arasındaki ilgiyi yakalayıp bir neticeye, bir senteze ulaşmak için hatip kesin bir zekâya, düşünce yapısının sağlamlığına, hafızanın disiplinini sağlayacak aklıselime sahip olmalıdır.

&Hassas ve Coşkun Bir Yapı:Toplumda meydana gelen olayların bir tercümanı olması gereken hatibin, edebî bir hassasiyeti olmalı, aynı zamanda hatip coşkun bir yapıya da sahip bulunmalıdır.

&Cesaret:Hatip, doğruluğunu ispat edebileceği, bir konuyu, dinleyicilere sunabilmeli, fikirlerini geliştirecek, bakış açılarını genişletecek ve ufuklarını açacak sahalara yöneltmelidir.

3-Hatibin kültürel özellikleri 

48-Hatibin Kültürel Özellikleri nelerdir?

&Dili İyi Kullanmak:Etkili bir hatip, milletinin dilini iyi kullanandır. Bu bakımdan hatip konuşmalarında, edebiyata dikkat etmeli, fesahat ve belağata önem vermelidir. Akıcı, sürükleyici, câzip, etkili ve anlaşılır bir anlatımla cemaatini büyülemeli mest etmelidir.

İnsanlara anladıkları dilden konuşmak, onlara hoşlandıkları yemekleri sunmak gibidir. Zevkle yenilen yemek sadece mideyi doldurmaz, iştahı da doyurur. İlgiyle dinlenilen sözler de böyledir, kafa şişirmez, kalbi doyurur.

&Bilgi:Hatiplik sanatı, çeşitli bilgileri gerektirir. Hatip işlediği konu üzerinde tam bir bilgiye sahip olmanın yanında, genel bilgilere de sahip olmalıdır.

&Samimiyet:Samimiyet, hitabet sanatının temel özelliklerinden biridir. Hatibin, anlattığı şeylere, samimi bir şekilde inanmış olması gerekir. Konuşmanın inandırıcılığında hatibin kişiliği, söyledikleriyle davranışlarının uyumlu olması önemli etkenlerden biridir.

&Amacı ve İnancı Olmak:Hatibin, yaptığı konuşmayla bir amacı bir hedefi olmalıdır. Sadece güzel konuşmak hatibin amacı olmamalıdır. Amacı, dinleyicilerin takdir ve alkışından öteye ulaşamayan hatiplerin sözleri güzel ve yaldızlı olabilir, fakat etkili olmaz.

4-Hatibin teknik özellikleri

49-Hatibin Teknik Özellikleri nelerdir?

&Hitabet Yeteneği Olma ve Bunu Geliştirmek İçin Çalışma:Hitabet sanatında başarılı olmak için söz söylemeye karşı derin bir aşk, büyük bir yetenek ve kabiliyet ile dolu bulunmak gerekir.

&Diksiyon (Telâffuz):Diksiyon; söz söylerken duygu ve düşünceleri, doğru ve üslubuna uygun olarak anlatmak için sesin ahengini, söylenişi, jesti. mimiği ve alınacak tavırları yerli yerinde ve güzel kullanma sanatıdır. Konuşurken kelimeler anlaşılır şekilde tam olarak telaffuz edilmelidir. Bunun için hecelerdeki vurgular, yerinde kullanılmalıdır. Kelimeler, cümleler ağızda yuvarlanmamalı ve hiçbir harf yutulmamalıdır. Harfler doğru söylenince heceler güzel olur. Vurguları yerinde kullanılan heceler ise, kelimeleri güzelleştirir. Güzel kelimeler de güzel cümleleri meydana getirir. Dolayısıyla hatip mesela bir hutbe metni okuyacaksa bu metni önceden tekrar tekrar okumalıdır. Böylece nerelerde vurgu yapacağını, ses tonunu hangi cümlede nasıl ayarlayacağını bilir, akıcı ve metne uygun bir üslupla hutbeyi okuyabilir. Önceden böyle bir hazırlık yoksa hutbenin akıcı bir şekilde okunması mümkün olmaz. Kelimeler doğru telaffuz edilmez. Vurgular yerinde olmaz. Böylece muhtevası çok güzel bile olsa hutbenin tesiri pek fazla olmaz.

50-Diksiyon sanatının ana bölümleri nelerdir?

&Ses, güvenilir, yeterince güçlü bir ses tonu ile ve yerli yerinde vurgularla yapılan bir konuşma ikna edicidir

&Hoşa giderlik (kulak tırmalayan, hırıltılı, burun hışırtılı, buğulu, çok yumuşak, gevrek sesler pek hoşa gitmeyen seslerdir.)

&Kelime:Hatiplik sanatı, harflerin, hecelerin hakkını vermeyi gerektirdiği gibi, kelime ve cümlelerin de hakkını vererek kullanmayı gerektirir. Konuşmaya his ve heyecan katmak buna bağlıdır.

&İşitilebilirlik, (sesi dinleyicilere işittirebilme)

&Akıcılık
&Cümle:Hitabette cümlelerin telaffuzu son derece önemlidir. Cümlelerin telaffuzu öyle olmalı ki, düşünceleri, hisleri ve üslûbu ortaya koyabilsinler.

&Vurgu:Konuşma ve okuma sırasında bir heceyi veya kelimeyi diğerlerinden daha belirli hale getirmek maksadıyla yapılan ses değişikliğine ve baskılı söyleyişe vurgu denir. Vurgu, hitabetin can damarlarından birisidir.

&Beden Dili:Kişilerle yüz yüze iletişimimizde beden dilinin çok önemli bir rolü vardır. Bu ilişkiler içerisinde hiçbir söz etmesek de bedenlerimiz konuşur; kuşkusuz bu algılamasını bilenler için geçerlidir. Yüz yüze bir iletişim yapılandırılmasında ortalama olarak sözcüklerin %10, ses tonunun %30 ve beden dilini oluşturan jest ve mimiklerin % 60 oranında rol oynadığı belirtilmiştir.

51-Jest nedir?

EHerhangi bir şeyi açıklamak için el, kol ve baş ile ya da bedenin tümüyle yapılan anlamlı harekettir. Beden dilinde en çok kullanılan ve dikkati çeken el-kol hareketleridir.

52-Mimik nedir?

EDuyguları, düşünceleri belirtecek biçimde yüzde beliren kımıldanışlar, hareketlerdir. Diğer bir ifadeyle yüz ifadesidir.

5-Hatibin sosyal özellikleri

53-Hatibin Sosyal Özellikleri nelerdir?

&Hatip Toplumu İyi Bilmeli:Hatip, hitabettiği toplumun sosyal özelliklerini iyi bilirse, konuşmasında başarılı olmak kendisi için çok kolaylaşır. Hatip, muhataplarının kültür seviyesini, örf ve âdetlerini, onların ortak dertlerini bilmeli, konuşma tarzını buna göre ayarlamalıdır.

&Toplum Hatibi İyi ve Güvenilir Bilmeli:İnsanlar, iyi ve güvenilir bildikleri, karakterine ve şahsiyetine güven duyup sevdikleri kimselerin sözlerine değer verirler. Böyle insanların sözlerini can kulağıyla dinlerler. Toplumun hatibi iyi, dürüst ve güvenilir bilmesi için hatip bütün hayatında şunlara dikkat etmelidir. Hatip, inanılır ve güvenilir olmalıdır. Asla yalan söylememeli, ayrıca başkalarına söylediğini kendisi de uygulamalıdır. Yalan söyleyen veya söylediği ile yaşadığı çelişen insanlara toplum güvenmez ve iyi gözle bakmaz. Böyle kimselerin sözünü dinlemez.

&Hatip Muhatapların Seviyesine Uygun Konuşmalı:Her konuşma bir kişiye bir şey hakkında bir şey söyleme işidir. Buna göre konuşmayı oluşturan ilk öğe, muhataptır. Yani, dinleyicidir. Dinlemeye hazır ve istekli bir topluluk, hatibe şevk verir. İsteksiz bir topluluk karşısında, deneyimli hatipler bile zorlanır.