TEMEL HADİS KAYNAKLARI
515-Temel hadis kaynakları üzerine yapılan çalışmaların en belirgin özelliği nedir?
&Temel hadis kaynaklarını esas almaları onlara dayanarak yapılmış olmalarıdır.
516-Sadece sahih hadisleri bir eserde toplama faaliyeti ne zaman kimler tarafından başlamıştır?
&3.asırda, Buhari ve Müslim tarafından
517-Müstedrek eser neye denir?
&Önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksiklerini tamamlayan kitaplardır. Konu esaslı kitaplardır.
518-Müstedrek eserler hangi amaçla telif edilmeye başlandı?
&Buhari el-Muhtasar ifadesiyle, Müslim de eserinde açıkça sahih hadislerin tamamını bir araya getirmediklerini ifade etmişlerdi. Bu durum onların Camiu’s-Sahihlerinde olmayan sahih hadisleri bir araya getirme ihtiyacı doğurdu. Müstedrek eserler bu ihtiyacı karşılamak için yazılmıştır.
519-Müstahreç türü eserler niçin hazırlandı?
&Temel hadis kaynaklarındaki hadisleri ali isnadla elde etmek ve onları daha güçlü kılmak için hazırlandı.
520-Temel hadis kaynaklarını bir araya getiren kitapların yazılmasına ne yol açmıştır?
&Tüm hadisleri birlikte görmek ve değerlendirmek böylece daha çok istifade edebilmek arzusudur. Bu kitapların merkezini 5. yy dan itibaren yazılan Kütüb-i sitte oluşturur.
521-Buhari ve Müslim’in hadis otoritesi olduğunu söyleyen alim kimdir?
&İbn Mende
522-Buhari ve Müslim’in Sahihlerinin İslam Dünyasındaki şöhretinden ilk bahseden kimdir?
&Hakim en-Nisaburi
523-El-Ümmehatü’l-Hamse tabiriyle 5 temel hadis kitabının üstünlüğüne işaret eden kimdir?
&İbn Haldun
524-Şah Veliyullah ed-Dihlevi’ye göre temel hadis kaynaklarının otorite kazanmalarındaki etken nedir?
&Sıhhat ve şöhret
525-Buhari ve Müslim’in sahihlerini eleştirenler kimlerdir?
&Darekutni ve İbn Hazm
5-Buhari ve Müslim’in otorite kazanma sebepleri nelerdir?
&Sahih hadisleri toplama gayretleri ve bu husustaki ilmi titizlikleri
526-Buhari ve Müslim’in Sahihinin diğer kitaplardan farkı nedir?
&Her konuyla ilgili hadis toplamaları yani el- cami olmaları
527-Tamamlayıcı eserler nasıl isimlendirilir?
&Müstedrek ve Müstahrec
528-En tanınmış müstedrek çalışması kimindir ve kitabın ismi nedir?
&Hakim en-Nisaburi’nin, el-Müstedrek Ale’s-Sahihayn
&Dareketu’nin, el-İIzamat Ale’s-Sahihayn
529-Hakim en-Nisaburi el-Müstedrek Ale’s-Sahihayn adlı kitapta hadisleri nasıl gruplandırmıştır?
&Buhari ve Müslim in ikisinin birlikte şartlarına uygun olan veya sadece birinin şartlarına uygun olan fakat kitaplarında bulunmayan hadisler
&Onlara uygun olmasa da Hakim’e göre sahih olanlar-isnadı saplam olarak nitelendirdikleri
&Hakim’e göre de sahih olmayıp bu duruma işarete etmek amacıyla zikrettiği hadisler
530-Müstahrec eser nedir?
&Daha önce telif edilen herhangi bir hadis kitabında bulunan hadisleri teker teker ele alarak kitap sahibinin senedinden başka bir senedle rivayet etmek suretiyle meydana getirilen hadis kitabıdır. Kuvvetlendirir.
531-Tanınmış müstahrec kitapları nelerdir?
&Ebu Avane el-İsferayi: el-Müsnedül-Muhrec ala Kitabı Müslim b. Haccac
&Ebu Nuaym el-İsfahani: el-Müsnedül Müstahrec ala Sahihi’l-İmam Müslim
532-Müstahrec eserlerin hadisler açısından faydaları nelerdir?
&Asıl kitap ve hadisler kuvvet kazanır v rivayete güven artar.
&Asıl müellifin rivayetindeki eksiklikler hatalar ortaya çıkar(rivayetteki farklı lafızdan kayn.)
&Eserdeki hadisin metin veya senedine yapılan ilaveler tespit edilir
&Esas eserdeki kusurlu hadis müstahrec müellifin farklı rivayetiyle bu illetten kurtulur.
533-Derleme niteliğindeki çalışmalar nasıl başlamıştır?
&Buhari ve Müslim in sahihlerini bir araya getirmekle.
534-Derleme niteliğindeki eserlerin başlığı nedir?
&Bir araya getirme anlamına gelen cem’ veya cami’
535-Buhari ve Müslim’in Sahihlerindeki hadisleri bir araya toplayan eserlerin ilk örneği kimindir ve eser hangisidir?
&Cevzaki:Cem’beyne’s-Sahihayn
536-Kütüb-ü Sitte hadislerini ilk defa bir araya toplayan alim kimdir?
&Rezin b. Muaviye: İbn. Mace’nin Sünen’inin yerine İmam Malik’in el-Muvatta’sını koymuş Kitabın adı: El-Cem’beynel-Usuli’s-Sitte
537-Kütüb-ü Sitte ve diğer temel hadis kaynaklarını esas alarak ilk kitap derleyen kimdir ve eseri nedir?
&Beğavi(Hüseyin b. Mesud) Eseri: Mesabihu’s-Sünne ((Hatib et-Tebrizi şerhi: Mişkatü’l-Mesabih (Beğavinin kapalı bıraktığı yerleri açıklamış, hadislerin ravilerini zikretmiştir))
538-Mesabihu’s-sünne’nin önemi nedir?
&Hadislerin isnadında sadece sahabiyi zikredip diğer ravilerin terk edildiği ilk eserdir. Yani ilk defa Hadis isnadları terk edilmiş.
539-Cem’ül-Cevami’nin neşrini kim ne zaman yapmış?
&Mecmau’l-Buhusi’l-İslamiyye(Ezher) tarafından kurulan 3 kişilik komisyon tarafından yapılmış 4.cildi 1992 de yayımlanmıştır.
540-Süyutinin derleme eseri hangisidir?
&Önce Cem’ül-Cevami daha sonrada el-Camiu’s-Sağir’i telif etmiş. Cem’ül-Cevam (Camiu’l Kebir) bütün hadisleri toplamak için kaleme almış ancak tamamlayamadan vefat etmiştir. El-Camiu’s-Sağir tamamlayamadığı Cem’ül-Cevami’nin kısa hadislerini seçerek meydana getirdiği muhtasardır.
541-Suyutinin eserlerindeki rivayetleri fıkıh konularına göre alfabetik olarak düzenleyen kimdir ve eseri hangisidir?
&Ali el-Muttaki el-Hindi Eseri:Kenzü’l-Ummal
542-Mukayeseli çalışmalar nelerdir?
&Zevaid Kitapları
543-Zevaid kitapları ne demektir?
&Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseriyle karşılaştırılıp birincisinin ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere denir.
544-Zevaid türü eserler neden yapılmıştır?
&Kütüb-ü sitte dışındaki eserlerden daha kolaylıkla istifade etme ve bu eserlerde olup Kütüb-ü sittede olmayan hadisleri bir araya toplama ihtiyacından
545-İlk Zevaid kitapların kim tarafından ne zaman telif edilmiştir?
&Moğultay b. Kılıç tarafından H:8. asırda
546-En tanınmış Zevaid eserlerin yazarları kimlerdir?
&Heysemi(Ali b.Ebi Bekr)i:Mecma’u’z Zevaid
&Busüri(Ahmet b. Ebi Bekir): İthafü’l-Hıyare (İthafü’s-Sadeti’l-Mehere)
&İbn Hacer: el-Metalibü’l-‘Aliye
548-Zevaid türü eserlerin hadisler açısından faydaları nelerdir?
&Günümüze ulaşmayan birçok hadisi ihtiva etmek.
&Farklı kaynaklardaki hadisleri toplayarak tekrarlarını önlemek.
&Müsned ve mucem türü eserlerdeki hadislerin konularına göre tasnifini yapmak suretiyle istifadelerini artırmak.
&Müsned ve mucem türü eserlerdeki hadislerin sıhhat durumları hakkında bilgi vermek.
&Ferd, ğarib ve zayıf olarak bilinen birçok hadislerin kuvvet kazanmasını sağlamak.
&Zevaidlerde birbirini açıklayıcı ve tamamlayıcı ayrıntılar muhafaza edilerek bazı hadislerdeki kapalılığın giderilmesini sağlamak.
549-Etraf çalışması ne demektir?
&Hadislerin baş tarafından bir kısmı zikredilerek, sahabe adına veya hadis metinlerine göre düzenlenen eserlere etraf çalışması denir.
550-Etraf çalışması ile müsned arasındaki fark nedir?
&Genellikle bir çeşit müsnet özelliği arzeder. Ancak müsned türü eserlerde hadsin tamamı verilir, etraf kitaplarında sadece hadisin baş tarafı verilir.
551-Etraf çalışmalarının ilk örnekleri neler?
&Halef el-Vasıti ve Ebu Mes’ud ed-Dımaşıki’nin Etrafü’s-Sahihayn’ı (Buhari ve Müslim eseriyle ilgili)
552-Etraf kitaplarının faydaları nelerdir?
&Bir hadisin birçok eserdeki senedinin bir araya getirilmesi hadisin sağlamlık derecesini artırarak kuvvetlenmesini sağlar
&Bazı senedelerde’süfyan’gibi ayırıcı vasıf kullanılmadanye alan ravilerin kim olduğu tespit edilir
&Hadislerin hangi hadis kitaplarının neresinde olduğunun kolaylıklatespit edilmesini sağlar
553-Etraf çalışmasının en tanınmışları kimlerdir?
&Mizzi(Yusuf b. Abdurrahman), Abdülga-ni en-Nablusi ve Muhammed Şerif Tokadi
554-Tahric hadis ilminde hangi anlamlarda kullanılmıştır?
&Bir kimsenin bir hadisi sözlü veya yazılı olarak ilk kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine alması(ilk 4 asırda)
&Bir hadisin veya bir kitaptaki hadislern temel hadis kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek değişik açılardan tenkidini ve değerlendirmesini yapmak(ilk dört asırdan sonra)
555-Tahric çalışmalarının yapılışı nasıldır?
&Fıkıh,akaid,tasavvuf gibi ıslam ilimleriyle ilgili yazılan eserlerdeki hadislerin temel hadis kaynaklarındaki yerleri teppit edilmiş özellikle sıhatleri açısından değerlendirilmiş.
556-En tanınmış tahric çalışmaları nelerdir?
&Cemaleddin ez-Zeylai: Nasbu’r-raye fi ehadisi’l-Hidaye Hanefi mezhebinin en tanınmış metinlerinden Burhanettin el-Merginani’nin el-Hidayesinde tahric çalışması, Zeynüddin el-Iraki: İmam Gazali’nin İhya’ü-Ulumi’d-din üzerine Tahric çalışması, İbn Hacer el-Askalani: Nevevi nin el-Ezkar’ı ve Zemahşeri’nin el-Keşşaf’ı üzerine çalışmaları
557-Tasavvuf eserlerindeki hadislerin Tahricini yapan Türkçe eserler hangileridir?
&Ahmet Yıldırım: Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları(2000 Ankara)
&Muhiddin Uysal: Tasavvuf Kültüründe Hadis (2001 Konya)
558-Tahric yöntemi konusundaki Türkçe çalışmalar hangisidir?
&Salahattin Polat, Habil Nazlıgül ve Süleyman Doğanay’ın ortak hazırladığı ‘’Hadis Araştırma ve Tenkid kılavuzu’’ (2008-ıst.)
559-İlk dönemlerde hangi konularda müellif kitaplar telif edilmiştir?
&Kitabü’l-İman – Kitabü’l-İlim, Kitabüz-Züht Ve’rrekailik gibi belirli konularda
560-V. ve VI. Asırdan sonra hangi konularda müellif eserler telif edilmiştir?
&Ahlak, Fedail-terğip ve Terhip konuları(Hakl dilinde hadis diye dolaşan sözler ve uydurma hadislerle ilgili eserler yazılmıştır)
561-Ahlaki eğitim amacıyla vaazlarda en çok istifade edilen eserler nelerdir?
&Münziri nin: et-Terğip ve’t-Terhib eseri (Münziri iyiliğe teşvik kötülükten sakındıran hadisleri bir araya getirmiştir.)
&Nevevvi’nin: Riyazü’s – Salihin eseri (Nevevi bu kitapta ayet ve hadisleri esas alarak fert aile ve toplum planında uyulması gereken prensipleri ortaya koymayı amaçlamıştır. (1900 hadis vardır)
562-Hadisin ruviye lafzıyla rivayet edilmesi ne demektir?
&Hadisin mevzu çok zayıf veya zayıf olduğuna işaret eder demektir.
563-Halk arasında yaygın olan hadisleri toplayan çalışmalarda en tanınmış olanları hangileridir?
&Sehavi:El-Mekasıdü’l-Hasene(Halk arasında hadis diye meşhur olan 1356 söz alfabetik olarak yazılmıştır. Aslı olmayanlara ‘la asle leh’ sözüyle işaret edilmiştir)
&Acluni:Keşfu’l Hafa (Halk arasında hadis diye dolaşan sözlerin hadis olup olmadığını ortaya koymak için yazılmıştır. En hacimli eserdir. Hadis olmayanları ‘leyse bi hadis’ (bu hadis değildir) ifadesiyle belirtmiş. ‘Sahabi sözüdür’, ‘âlimlerden birinin sözüdür’ ‘hikmetli sözdür’ gibi ifadelerle tespitte bulunulmuş.)
564-İlk 3 asırda isnadların dışında neden birleş yazılmamıştır?
&Hadis ile karışır endişesi ile yazılmamıştır.
565-Şerh çalışmaları neden yapılmıştır?
&Temel hadis kaynaklarının daha iyi anlaşılmasıve onlardan istifadeyi kolaylaştırmak için yapılmıştır.
566-Buhari’nin ilk şerh çalışması ne zaman kim tarafından hangi eser için yapılmıştır?
&Hicri 4. asırda Hattabi tarafından Buhari’nin Sahih’i üzerinde yapılmıştır / ayrıca en çok şerh Buhari’nin eserine yapılmıştır). (en çok şerh 6. asırda yapılmış Kütüb’ü-Sitte eserleri üzerine)
567-Hadis metinleri hangi açılardan incelenir?
&Garibü’l-Hadis, İhtilafu’l-Hadis, Müşkilü’l-Hadis ve Fıkhu’l-Hadis
568-En çok şerhi yapılan eserler ve kişiler hangileri?
&Muvatta şerhleri, Buhari şerhleri, Müslim şerhleri, Ebu Davud şerhleri, Tirmizi şerhleri, Nesai ve İbn Mace şerhleri