HADİS TAHAMMÜL VE EDA YOLLARI
(Öğrenme ve öğretme usulleri)
306-Hadis tahammül ve eda yolları yani öğrenme ve öğretme usulleri nelerdir?
&Sema:Öğrencinin hocadan rivayeti işiterek alması
&Kıraât (el-Kıraetü Ale’ş-Şeyh):Talebe, ezberinde veya elindeki bir kitaptan hocanın huzurunda hadis okur. Hoca da ya ezbere veya elindeki bir nüshadan takip ederek dinler. Gerekirse, düzeltme yapar. Böylece öğrenci hocadan o hadisleri öğrenmiş olur. Bu usûle arz da denilmiştir.
&İcazet:Hadis öğrenim ve öğretim yollarından icâzet hocanın talebesine duyduklarını veya kitaplarını rivâyet etme izni vermesi demektir.
&Münavele:Hocanın, kendisinden nakil ve rivâyet etmesi için öğrencisine bir kitap ya da yazılı bir metin vermesine münavele denilir.
&Kitabet:Hocanın huzurunda bulunan veya bulunmayan bir öğrencisi için kendi eliyle bir veya birkaç hadis yazıp veya yazdırıp vermesi veya göstermesine kitabet denilmektedir.
&İlâm(İ’lâmü’ş-Şeyh):Hocanın, öğrencisine – icâzetten söz etmeksizin belli bir hadis veya hadis kitabı hakkında sadece, “Bu benim duyduğumdur” diye açıklamada bulunmasına denilir.
&Vasiyyet:Ölmek veya seyahata çıkmak üzere olan hocanın, rivâyet izninden söz etmeksizin, kitabını öğrencilerinden birine vasiyyet ederek bırakmasına denilir.
&Vicâdet:Bir ravinin yazma bir kitabı ele geçirmesine, bulmasına vicâde (el-vicade) denir. Hadisçiler bunu semâ’, icâzet ve münavele söz konusu olmadığı halde bir kitaptan hadis almayı ifade için kullanılır.