7-İMAM-I BEYZÂVÎ(BEYDÂVÎ)
406-Beydavi’nin tefsirinin adı nedir?
&Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Te’vil
407-Beydavi’nin tefsirinde neler bulunur?
&Kendisinden önceki tefsir kitaplarını özetlemiş, ayetlere getirdiği yorumlar yanında dil kaidelerine dayanarak yaptığı açıklamalarla büyük bir müfessir olduğunu göstermiştir. Kur’an’daki akli istidlallerin mantıki kıyas esasına göre cereyan ettiğini kabul eden Beydavi, eserinde te’vil ile tefsiri birleştirmiştir. Ayrıca ayetlerden çıkarılabilecek hükümleri açıklayp farklı kıraatlere değinmiştir.
408-Beydavi tefsirinin en önemli kaynakları nelerdir?
&Zemahşeri’nin Keşşaf’ı ile Fahreddin Razi’nin et-Tefsiru’l-Kebir’idir.
409-Kadı Beydavi’nin ‘’Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Te’vil’’ adlı tefsirinin özellikleri nelerdir?
&Tefsirine Osmanlı alimleri 60 civarında şerh ve haşiye çalışması yapmış (toplam yapılan şerh ve haşiye çalışması 250’yi aşar)
&Fıkıhta şafi mezhebine mensup olan Beydavi orta hacimli tefsirinde ehlisünneti savunmuş, Mu’tezile yaklaşımına karşı tavır oluşturmuş
&Tefsirinin en önemli kaynağı Keşşaf’tır. Keşşaf’ın sünni versiyonu olarak görülür.
&Meselelerin çok detayına inmez kısa etkili faydalı yönlerini ortaya koyar
&Sarf, nahiv, lügat, mantık gibi konulara kısa ve özlü şekilde değindiğinden anlaşılmak da zorluk çekilir ve bilgileri kapalı bırakmakla itham edilir.
&Yararlandığı en önemli kaynaklar: Zemahşeri’nin Keşşaf’ı (nükteleri ortaya çıkarıp tahlil etmede) ve Razi’nin Mefatihu’l Gayb’ı (usulud’din ve fıkıh ilimlerinde) ve Ragıb el-Isgahani’nin Müfredat fi Garibi’-Kur’an’ı(işari nükteleri sunma konusunda)
&İtikat ve hükümlerle ilgili hususları kıssalar ve özlü ifadelerle açıklar
&Filolojik meselelere, değinir. Ayetleri ayet hadis ve nüzul sebepleri ile tefsir eder, hakikat mecaz ayrımını dikkate alır, Ayet ve sureler arasındaki bağlantıya riayet eder, şiirle istişhatta bulunur
&Önceki âlimlerin fikirlerini tahlil ve tenkid eder
&Usulu’d-din ve usulü’l-Fıkhın arasını cem etmiş
410-Kadı Beydavi’nin tefsiri hangi gerekçelerle tenkit almıştır?
&Tefsirin ibarelerinde kapalılık ve zorluk bulunması surelerin faziletine dair uydurma haber ihtiva etmesi gibi gerekçelerle
411-Beyzâvî(Beydâvî) tefsirinin en önemli özelliği nedir?
&Kendinden önceki tefsirleri özlü bir şekilde özetlemiş olmasıdır.
412-Osmanlı medreselerinde okutulan Beydavi tefsiri Envaru’t-Tenzil’in, Ehl-i sünnet dünyasında yaygın ve meşhur olmasının sebebi nedir?
&Mutezilii görüşlere şiddetle karşı çıkmasıdır.
413-Envaru’t-Tenzil’in özellikleri nelerdir?
&Dil, edebiyat ve dirayet yönü baskın olmakla beraber, sahabe, tabiun ve selefin görüş ve izahlarına yer vermekten geri kalmamıştır. Surelerin sonunda, surenin faziletiyle ilgili bazı zayıf hadislere yer vermiştir.