1-MAL İLE İLGİLİ ŞARTLARDAN ‘’TAM MÜLKİYET’’
41-Bir malın zekâta tâbi olabilmesi için şartlarından biri; mal, mükellefin fiilen elinde veya onun tasarrufu altında bulunacak, ona başkalarının hakkı taalluk etmiş olmayacak, o maldan ortaya çıkacak fayda mükellefe ait olacaktır. Bu ifade hangi kavramla açıklanır?
&Tam Mülkiyet “tam mülk (el-milkü’t-tâm)”
42-Bir malın zekâta tâbi olabilmesi için şartlarından biri; o malın, hem kendisinin (ayn) hem de menfaatlerinin, sahibinin tasarruf salâhiyet ve kudreti altında bulunmasıdır. Bu ifade hangi kavramla açıklanır?
&Tam Mülkiyet
43-Fakihlerin çoğuna göre; hangi mallardan zekât verilmez?
&Belirli sahibi olmayan mallar zekâta tâbi değildir.
&Fakir, yetim ve kimsesizlerin doyurulması, okutulması, cami, mescid, yol, köprü yapımı gibi amaçlarla hayır kuruluşlarına vakfedilen mallar zekâta tâbi değildir.
&Hırsızlık, gasp, rüşvet, faiz gibi haram yollarla kazanılan -haram mal zekâta tâbi değildir.
44-Bazı Hanefîler’e göre faydalanılmayan maldan da zekât verilmez. Bu ifade hangi kavramla açıklanır?
&Mâlü’d-dımâr
45-Malın elde bulunmayışı zekât ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Buna göre gasbedilen, kaybolan, çalınan, denize düşen vb. mallar, sahibinin eline geçince tahakkuk eden bütün zekâtları verilmelidir. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Şâfiî
46-Hanefîler’e göre hangi mallardan zekât verilmez?
&Elde bulunmayan ve ele geçeceği de umulmayan malda zekât yoktur.
&Kocasından vadeli mehrini almadıkça kadın zekâtla mükellef değildir.
&Borçlu, borcuna karşılık olan malından dolayı zekât mükellefi olmaz.
&Rehin olarak verilen maldan dolayı da mal sahibi zekâtla yükümlü olmaz.
47-Nikâhı kıyılan bir kadına kesilen mihir; o mehre nikâh akdi ile mâlik olmuştur. Bu geline ait olan mülkiyet nasıl bir mülkiyettir?
&Noksan mülkiyet (Kadın mihri teslim almakla ona tam mâlik olur.)
48-Satın alınıp da teslim alınmamış mallardan ve malı yanında olmayan yolcu malından zekât vermekle mükellef midir?
&Evet
49-Tahsil edileceği umulan alacaklar, yani ödeme imkânına sahip ve borcunu da kabul eden kimsedeki alacaklar zekâta tâbidir. Alacaklı, her sene diğer malları ile birlikte bu alacağının zekâtını da öder. Zekâtla ilgili bu görüş kimlere aittir?
&Fakihlerin çoğunluğuna
50-Tahsil edileceği umulmayan alacakların, ancak elde edilince zekâtı verilir. Elde edilince, geçmiş bütün yılların zekâtı ödenir diyenler de, sadece son bir yılın zekâtı ödenir diyenler de vardır. Zekâtla ilgili bu görüş kimlere aittir?
&Fakihlerin çoğunluğuna
51-Bir başkasının elindeki malın, elde edilmesinin üzerinden bir yıl geçmedikçe bu alacağın zekâtı ödenmez. Zekâtla ilgili bu görüş kimlere aittir?
&Hanefî fakihlerine
52-Hanefî fakihleri, alacağın zekâtı konusunu biraz daha detaylı şekilde ele almışlar ve alacağı üç gruba ayırmışlardır. Bunlar nelerdir?
&Zayıf alacak (deyn-i zaîf)
&Orta kuvvette alacak (deyn-i mutavassıt)
&Kuvvetli alacak (deyn-i kavî)
53-Hanefî fakihleri kuvvetli alacakları nasıl açıklamışlardır?
&Borç verilmiş paralar ile ticaret mallarının bedelleri olan alacaklardır. Bunlar borçlular tarafından inkâr edilmedikçe, tahsil edildiklerinde geçen senelere ait zekâtları da verilmelidir. Fakat mükellef alacağından en az 40 dirhem (yani zekât nisabının 1/5’i kadar miktar) tahsil etmedikçe zekât borcunu ödemek zorunda değildir.
54-Hanefî fakihleri orta kuvvette alacakları nasıl açıklamışlardır?
&Ev kirası gibi zekât mevzuu olmayan bir malın bedelidir. Bu alacakta da geçen senelerin zekât borcu gerçekleşir, ancak zekât borcunun ödenme mecburiyeti için alacaklının en az 200 dirhem miktarı (nisab miktarı kadar) tahsil etmesi gerekir.
55-Hanefî fakihleri zayıf alacakları nasıl açıklamışlardır?
&Mal bedeli olmayan mehir ve diyet gibi alacaklardır. Bu tür alacak zekâta tâbi değildir. Tahsil edildikten sonra diğer şartların gerçekleşmesi ile zekâta tâbi olur.
56-Borçlunun kabul ettiği ve ödeme gücüne sahip olduğu için ödenme ihtimali yüksek olan alacağın her yıl zekâtının verilmesi, borçlunun ödeme güçlüğü içinde bulunması veya ödemeyi kabul etmemesi gibi durumlarda ise elde edildikten sonra alacağın zekâtının verilmesi uygun olur. İbaresi doğru mudur?
&Evet