HADİS ÇEŞİTLERİ
129-Hadis ilminde hadisler ravisine, senedine ve doğruluğuna göre sınıflara ayrılır. Esas olarak kaç hadis türü vardır?
&Sahih (صحيح) hadîs
&Hasen (‘حسن) hadîs
&Zayıf (ضعيف) hadîs
130-Adil ve zabt ravilerin muttasıl bir isnad ile şaz ve illetten arınmış olmak üzere rivayet ettikleri hadislere ne denir?
&Sahih hadis denir
131-Sahih hadisin özellikleri nelerdir?
&Ravileri adildir: Adaletten maksat, ravinin dini bütün ve itikadı sağlam olması, kötü ve haram fiillerden uzak bulunmasıdır. Ravi, Allah’ın emrettiklerini kusursuz yerine getirir; yasakladığı ve haram kıldığı şeylerden de şiddetle kaçınır.
&Ravileri zabıttır: Zabt, bir ravinin işitmiş olduğu bir hadisi, başkasına rivayet edinceye kadar, hafızasında tutması ve onu rivayet ederken de, söz veya kelimelerinde hiçbir değişiklik yapmadan işittiği şekilde rivayet edebilmesidir.
&Senedi muttasıldır: Her ravinin, kendisinden hadis naklettiği şeyhine kavuşmuş ve hadisi bizzat ondan almış olmasıdır. İsnattaki kopukluk, ravinin, kendisinden hadis naklettiği şeyhten, hadis işitmediği halde işitmiş gibi ondan nakletmesidir.
&Hadis şaz değildir: Şaz hadis, güvenilir bir ravinin kendisinden daha güvenilir diğer ravilerin rivayetine aykırı olarak naklettiği hadistir.
5-Hadis muallel (illetli) değildir: Muallel ise, senedinde veya metninde gizli bir kusur bulunan hadistir.
132-Sahih ile hasen hadis arasındaki fark nedir?
&Sahih hadisin şartı, ravilerinin sika olması; hasen hadisin şartı ise, ravileri sika olmasa bile, içlerinde yalancılıkla itham olunan birinin bulunmamasıdır. Nitekim ibn Hacer’e göre de hasen, ravisinin zabtında, reddedilmesine sebep olmayacak kadar az zayıflık bulunan bir hadistir.
133-Zayıf hadis nedir?
&Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini yada bir kaçını taşımayan hadislere denir.
134-Zayıf hadisler delil kabul edilir mi? Edilirse hangi konularda edilir?
&Zayıf hadisler dini konularda delil olarak kullanılmaz. Ancak bazı alimler helal-haram gibi dini hükümler dışında kalan, amellerin faziletleri ve ahlaki konularla ilgili zayıf rivayetlerin kullanılabileceğini söylemişlerdir.
135-Merdud(zayıf)hadis türleri nelerdir?
&Mürsel &Munkatı’
&Mu’dal &Mu’allak
&Müdelles &Mu’allel
&Muzdarip &Maklub
&Metruk &Şazz-mahfuz
&Münker-ma’ruf
136-Hadisin senedindeki kopukluk nedeniyle ortaya çıkan zayıf hadis çeşitleri nelerdir?
&Mürsel Hadis &Mu’dal Hadis
&Muallak Hadis &Munkatı Hadis
&Müdelles Hadis
137 -Raviye yapılan ithamdan dolayı ortaya çıkan zayıf hadis çeşitleri nelerdir?
&Münker Hadis &Metruk Hadis
&Muallel Hadis &Müdrec Hadis
&Mevzu Hadis
138-Muttasıl ve Müsned bir isnadı oluşturan bütün raviler; bir sahih hadis rivayet edebilmek için hangi şartlar oluşursa hadisler sahih olur?
&Adalet ve zapt yönünden her hangi bir kusur taşımıyorlarsa, yani dinen şirk ve büyük günah sayılan her türlü davranıştan sakınıyorlar, küçük günahlara devamdan kaçınıyorlarsa
&Hafıza bakımından da her hangi bir arızaları söz konusu değilse
&Kendilerinden daha sika ravilere muhalefet etmemişlerse
&Rivayetlerinde herhangi bir illet(muallef) de mevcut değilse rivayet ettikleri hadis Sahih hadis adını alır. Bunun tersi olan hadisler de Zayıf hadis adını alır.
139-Hicri 4. asırdan itibaren, sahih hadisin şartlarını taşımayan, ancak zayıf hadis derecesine de düşmeyen bir takım hadisler ne olarak ifade edilir?
&Hasen hadisler
140-Dinde hüccet kabul edilmeyen hadis ne tür hadislerdir?
&Zayıf hadisler
141-Rivayet asrı olan 3. Asırdan önceki dönemlerde zayıf hadis terimleri nelerdi?
&Merdud, metruk, münker ve sakim.
142-Nasiruddin Elbani’nin kendince zayıf saydığı Ebu Davud’un süneninde bulunan hadislere dair yazdığı kitabın ismi nedir?
&Zaifü Süneni ebi Davud
143-Zayıf bir hadisin birden çok senetle rivayet edilerek zayıflıktan çıkması için gereken şartlar nelerdir?
&Hadisteki zayıflık aşırı cerh sebeplerine dayanmamalı. Yani hadisin zayıflığı şiddetli olmamalıdır. Takviye eden diğer senetler(tarik) kuvvet bakımından takviye edilen senetle ya aynı seviyede veya daha üstün olmalıdır.
144-Hiçbir şekilde zayıf hadisle amel edilmeyeceğini savunan âlimle kimlerdir?
&Yahya bin Main, Müslim ibni Hazm, Ebu Bekir İbnü’l-Arabi
145-Zayıf hadislerle ahkâm dışında amellerin faziletine dair konularda amel edilebileceğini savunan âlimler kimlerdir?
&Sufyan es-Sevri, Abdullah bin Mubarek, Ahmed bin Kanbel, Ebu Davud. NOT: Ayrıca Ahmed bin Hanbel’in amellerin faziletleri dışında da helal ve haram kapsamına giren konularda zayıf hadislerle amel edilebileceği görüşünde olduğu nakledilmiştir.
146-Hadislerin Sahih, Hasen ve Zayıf olarak taksimi kime aittir?
&Tirmizi
147-Faziletlerine dair konularda da olsa zayıf hadisle amel edebilmek için İbni Hacer el Askalani’nin belirlediği şartlar nelerdir?
&Zayıf hadis yalancı bir ravinin tek başına rivayet etmesi gibi aşırı zayıf olmamalı.
&İslam dininin amel edilen genel esaslarından birisine uygun olmalı.
&Amel edilirken zayıf hadisin sabit olduğuna kesin şekilde inanılmamalı aksine ihtiyaten amel edildiği bilinmelidir.
148-Zayıf hadisle amel konusundaki görüşler nelerdir?
&İsnatları zayıf da olsa muhtevasıyla ümmetin amel ede geldiği hadislerle ahkâmda amel edilir.
&İhtiyata daha uygunsa zayıf hadisle ahkâmda amel edilebilir.
&Herhangi bir konuda zayıf hadisten başka delil yoksa rey’e tercih edilerek zayıf hadisle amel edilebilir.
149-Mevzu hadisler ne zaman ortaya çıkmaya başlamıştır?
&Hz. Osman’ın şehit edilmesi ile başlayıp Hz. Ali’nin şehit edilmesi ile derinleşen siyasi ihtilaflarda tarafların cahil ve beklide ard niyetli mensuplarının kendilerini övünmek muhaliflerini yermek maksadıyla bu tür haberler üretmeye başladıkları anlaşılmaktadır.