İDĞAM-I MEALİĞUNNE
165-İdğam-ı Mealiğunne ne demektir?
&Gunneli İdgam demektir. İdgâm-i meal – gunne harflerı dörttür. Tenvin veya nûn-i sâkinden sonra يَمْنُو (ى م ن و) harflerinden biri gelirse idğami maaliğunne yapılır.
166-İdgam-ı Mealigunne’de tam idgam ne demektir?
&İdğam-ı meal gunne harflerinden olan (م , ن ) mim harfi ve nun harfi mahreçleridir. Birinci harf ikinci harfin içinde tamamen kaybolur başka bir söyleyiş tarzı ile birinci harf ikinci harf gibi inleterek okunur. Yani tam idgam halinde idgam olunan harfin (sakin nun veya tenvin) zatı ve sıfatı, kendisine idgam edilen harfin (mim ve nun) içinde tamamen kaybolmaktadır. فَضْلاً مِنَ الله diye okunurken tenvin mim harfi gibi okunmaktadır.مِنْ مَاءٍ = مِمَّاءٍ
167- İdgam-ı Mealigunne’de nakıs idgam ne demektir?
&İdğam-ı meal gunne harflerinden olan و, يharfleridir. İdğam yapılırken birinci harf ikinci harfin içinde tamamen kaybolmaz. Yarı nun harfi yarı da vav veya ya harfi olarak okunur. Bu durumda ses hem ağızdan, hem de burundan gelir. وَمَنْ يَعْمَلْ diye okurken burada idğam yaparken nun harfi ve ya harfi inleterek yarı yarıya okunur. مَنْ يَقُولُ ، مِنْ وَالٍ ، وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ
168-İdgam-ı mütecaniseyn deلَئِنْ بَسَطْتَ kelimesi nakıs idgam mıdır tam idgam mıdır?
& لَئِنْ بَسَطْتَ kelimesi idgam-ı nakıstır.
169-İdgam-ı mütekarıbeynde ق ك Mahrecinde اَلَمْ نَخْلُقْكُم Kelimesinde idgam tam mıdır nakıs mıdır?
&Hem idgam-ı tam, hem de idgam-ı nakıstır. İki şekil de okumak caizdir.
170-Tenvin veya nun’u sakinden sonra hangi harfler gelirse o zaman “ğunneli idğam“ olur?
&م ve ن
171-İdğam-ı Mealigunne yapılırken kaç elif miktarı tutulmalıdır?
&1 vaya 1,5
172-Aşağıda anlatılan ifade hangi kavram ile ifade edilir?
&’Nun’u sakinden sonra ‘’vav’’ ve ‘’ya’’ bir kelime içinde gelirse İdğamı meal ğunne olmaz. İzhar olur. Yani yazıldığı gibi okunur.’’ أَلدُّنْيَا , قِنْوَانٌ , صِنْوَانٌ , بُنْيَانٌ İzhar-ı Kelime-i Vahide olarak ifade edilir.
173-İdğam-ı Maaligunnenin hükmü nedir?
&Bütün imamlar tenvin ve sakin nun’dan sonra “mim” (م) veya “nun”(ن) harfi gelince “idğam meal ğunne” yapma hususunda ittifak etmişlerdir ve burada “Ğunneli Tam İdğam” yapmak vacip’tir. “Vav” (و) ve “ya”(ي) harfinde (Halef ğunnesiz idğam yaptığı için) “Ğunneli Nakıs İdğam” yapılır ve hükmü caiz’dir.
174-Lügaten teşdid meali gunnedir. Yani lügaten gunnedir. İdgam olmaz. Ayrıltı-lamayan kelimedir. Hangi kelimeden bahsedilmiştir?
&اِنَّ
İdgâm-i meal – gunne ne zaman olur?
Cevab : Tenvîn veya nûn-i sâkin bu dört harfden birine uğrarsa (Tecvîd hükmü) idgâm-i meal – gunne olur.
Sual : İdgâm-i meal – gunne ne demektir?
Cevab : Gunneli idgâm demektir. Yani, sesi genizden getirerek tenvini veya nûn-i sâkini bu dört harfden birine idhal edip (birinci harfi ikinci harfin içine girdirmek) ikinci harfi şeddeli gibi okumaktır.
Sual : Nûn-i sâkin ile vâv yahut yâ bir kelimede bulunurlarsa ne olur?
Cevab : Böyle olduğu zaman (Tecvîd hükmü) izhar olur.
Misal :
Sual : İdgâmlar ne kadar uzatılır?
Cevab : Bütün idgâmlar, ihfânın hükmü gibi en fazla bir buçuk harf miktarı uzatılabilir.