Videolu Sözlü Mülakat
Fatih ÇOLLAK / Tashihi Huruf
Fatih Çollak / Tecvid
Fatih Çollak / Sureler(Duha-Hümeze Arası)
Fatih Çollak / Sureler(Fil – Nas Arası)
Fatih Çollak / Nebe, Mülk ve Yasin Sureleri
ADAYLARIN DİKKATİNE
AKAİD/KELAM
İLMİHAL-FIKIH
NAMAZ / SALAT
ORUÇ / SAVM
ZEKAT
KURBAN
ADAK
KEFFARETLER
YEMİNLER
HAC / UMRE
EVLİLİK
BOŞANMA
TİCARET
HADİS VE HADİS USULÜ
SİYER-İ NEBİ
DİNLER TARİHİ
TASAVVUF
KUR’AN BİLGİSİ ve TEFSİR USULÜ
TECVİD İLMİ
AKAİD / DİYANET(DİB) FETVALARI
ORUC / DİYANET(DİB) FETVALARI
HAC VE UMRE / DİYANET(DİB) FETVALARI
ADAK VE YEMİN / DİYANET(DİB) FETVALARI
AİLE HAYATI / DİYANET(DİB) FETVALARI
VAKIF SOSYAL HAYAT / DİYANET(DİB) FETVALARI
TIP VE SAĞLIK / DİYANET(DİB) FETVALARI
DUA VE ZİKİR / DİYANET(DİB) FETVALARI
NAMAZ / DİYANET(DİB) FETVALARI
ZEKÂT VE SADAKA / DİYANET(DİB) FETVALARI
KURBAN / DİYANET(DİB) FETVALARI
KADINLARA ÖZEL HALLER / DİYANET(DİB) FETVALARI
TİCÂRÎ HAYAT / DİYANET(DİB) FETVALARI
YİYECEKLER ve İÇECEKLER / DİYANET(DİB) FETVALARI
BİDAT VE HURAFELER / DİYANET(DİB) FETVALARI
DİNİ KAVRAMLAR___&
10.200 SORULU-CEVAPLI MÜLAKAT SORULARI
1-Kur’an-ı Kerim ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
2-Tecvid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
3-Tefsir ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
4-Zekat ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
5-Fıtır Sadakası ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
6-Temizlik ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
7-Kurban ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
8-Namaz ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
9-Hadis ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
10-Dinler Tarihi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
11-Mezhepler Tarihi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
12-Kelam ve Akaid ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
13-İslam Düşünce Tarihi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
14-Hac ve Umre ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
15-Melekler ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
16-Peygamberler ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
17-Dini Hitabet ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
18-Fıkıh ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
19-İslam Hukuku ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
20-Oruc ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
21-Siyer-i Nebi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
22-İslam Tarihi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
23-Aile Hayatı(Hanım) Tarihi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLAR
24-İslam Ahlakı ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA
25-Din Hizmetleri ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA
26-Din Sosyolojisi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA
27-Din Psikolojisi ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA
29-Kültür ve Sanat ile ilgili SORULAR VE CEVAPLA
30-Kısa Kısa Bilgiler(HAP BİLGİLERİ)
31-MÜFREDAT
Lütfen önce giriş yapın!
1-HANEFİ MEZHEBİ
419-İmam Âzam Ebu Hanife hazretlerinin doğum ve vefat tarihleri ve yerleri hicri ve miladi olarak nelerdir?
&(80/150) küfe’de doğdu – 699/767) Bağdat’ta vefat etti
420-İmam Âzam (Büyük İmam) lâkabıyla bilinen, Ebû Hanife künyesiyle meşhur mutlak müctehid ve fıkıhta Hanefi mezhebi imamının adı nedir?
&Numân b. Sâbit b. Zevta (Zûta)
421-Arap olmadığı kesin olan Numan ve ailesinin hangi milletten olduğu şeklinde değişik görüşler vardır?
&Farisi veya Türk
422-İmam-ı Azam’ın Dedesi Zûta hangi kabilesinin âzatlısı idi?
&Teym b. Sa’lebeoğulları’nın
423-İmam-ı Azam’ın İran asıllı Dedesi Zûta, ana vatanı Kâbil’den Kûfe’ye hangi halife zamanında gelerek oraya yerleşti?
&Hz. Ali zamanında
424-Numân’nın babası, Zûta’nın oğlu Sâbit de Kûfe’de ne işle meşkul oluyordu?
&İpek ve yün kumaş ticaretiyle
425-Numân bin Sâbit, Kırâatı, hangi kuradan aldığı rivâyet edilir?
&Yedi kurrâdan biri olarak tanınan İmam Âsım’dan
426-İslâm’ın hâkim olduğu bir ortamda yetişen, küçük yaşta Kur’ân-ı Kerîm’i hıfzeden, onaltı(16) yaşında hacca giden, tâbiînden sayılan, etbau ‘t-tâbiînin büyüklerinden olan, 55 defa hacca giden, Arapça, edebiyat, sarf ve nahiv, şiir öğrenen Hanefi mezhebinin kurucusu olan mücte-hid kimdir?
&Numân bin Sâbit
427-Numân gençliğini ticaretle geçirdikten sonra hangi mübarek insanın(Alim) tavsiye ve desteğiyle öğrenimine devam etmesinin dönüm noktası olmuştur?
&İmam Şa’bî (20/104)
428-İmam-ı Azam ilk kelam ilmini, iman ve itikadı ve münazara bilgilerini kimden öğrendi?
&Şa’bi’den
429-İmam-ı Azam ilk fıkıh bilgilerini kimden öğrendi?
&Hammâd b. Ebî Süleyman
430-İmam-ı Azam Tasavvuf bilgilerini kimlerden öğrendi?
&Muhammed Bakır, ondan sonra da Silsile-i aliyyenin büyüklerinden olan Cafer-i Sadık hazretlerinden öğrendi.
431-Peygamberimizle İmam-ı Azam arasında fıkıh silsilesinde kimler vardır?
&İmam-ı Azam’ın hocası Hammad, fıkıh ilmini İbrahim Nehai’den, bu da Alkame’den, Alkame de Abdullah bin Mesud’dan, bu da Peygamber efendimizden öğrenmiştir.
432-Yetiştiği Irak-Kûfe şehri ve bütün Irak bölgesi nasıl bir genel itibariyle nasıl bir yerdi?
&Müslim-gayrimüslim birçok düşüncenin, itikâdı fırkaların bulunduğu, itikatla ilgili ateşli tartışmaların yapıldığı rey ehlinin yerleştiği, eski medeniyetlerin yatağı olan bir şehirdi.
433-“Günün birinde Şa’bî’nin yanından geçiyordum. Beni çağırdı ve bana, ‘Nereye devam ediyorsun?’ dedi. Ben de, ‘Çarşı pazara’ dedim. O, ‘Maksadım o değil, ulemâdan kimin dersine devam ediyorsun?’ dedi. Ben, ‘Hiçbirinin’ diye cevap verince Şa’bî, ‘İlmi ve ulemâ ile görüşmeyi sakın ihmal etme. Ben senin uyanık ve aktif bir genç olduğunu görüyorum’ dedi. Onun bu sözü benim içimde iyi bir etki yaptı. Ticareti bıraktım, ilim yolunu tuttum. Allah’ın inâyetiyle Şa’bî’nin sözünün bana çok faydası oldu.” Bu olayı anlatan hangi mezhep imamıdır?
&İmam-ı Azam
434-Henüz 21 yaşında olan İmam-ı Azam, Şa’bî’nin tavsiyesiyle ticaret işini bırakır ve ilim meclislerine devam eder. İşini devrederek bıraktığı ortağı kimdir?
&Hafs b. Abdurrahman
435-İmam-ı a’zam hazretlerinin ders halkasında çözülen fiili ve nazari fıkhı meselelerin sayısı ne kadar çavarındadır?
&Altıyüzbin(600.000)
436-İmam-ı Azam’ın talebelerinden meşhur oaln İmam-ı Ebu Yusuf’un asıl adı nedir?
&Yakub bin İbrahim
437-Yetiştirdiği talebelerin sayısı dört bine(4.000) ulaşmış olup, bunlardan yedi yüz otuzu (730) ilimde iyice yükselmiş, içlerinden ne kadarı ictihad derecesine çıkmıştır?
&Kırk(40)
438-İmam-ı a’zam hazretleri, fıkhı nasıl tarif etmiştir?
&Leh ve aleyhte olanı bilmek, tanımak
439-İstinbat ne demektir?
&Önemli ve karışık işlerde fikri zorlayarak şeri delillerden hüküm ve anlam çıkarma
440-“İsa(a.s) gökten inip İslam diniyle amel edince ve ictihaları hangi imamın ictihadına uygun olacaktır?
&İmam-ı a’zamın
441-Abdestin edeplerinden bir edebi terk ettiği için kırk senelik namazını kaza eden, Kufe’de çalınan bir koyun yüzünden 7 sene et yemeyen, Her Cuma günü anasının, babasının ruhu için fakirlere ayrıca yirmi altın dağıtan, Aramızda yedi sokak olmasına rağmen Üstadım Hammad’ın evine doğru ayaklarımı bir kere uzatmış değilim diyen imam kimdir?
&Numan bin Sabit
442-İmam-ı Azam’ın en önemli özelliklerinden biride riyazt ve mücahede idi. Ne demektir bu iki kavram?
&Riyazet:Nefsin istediklerini yapmamaktır
&Mücahede:Nefsin istemediklerini yapmaktır
443-Ebû Hanife’nin yaşadığı yer ve çağda itikâdı fırkalar çoğalmış, bir sürü sapık fırkalar ortaya çıkmış, Emevi hükümdarlarının Ehl-i Beyt’e zulmü devam etmiştir. Mantığı çok kuvvetli olan Numân b. Sâbit hiçbir fırkaya bağlanmadan ilim tahsilini ilerleterek hangi ilmine yöneldi?
&Kelam ilmine
444-İmam-ı Azam sadece fıkıh alanında mı mütehassıs idi?
&Hayır. O günün şartlarında Küfe’de fıkha daha çok ihtiyaç olduğundan bu yolu seçmiştir. Yoksa imam hem fakih, hem mutasavvıf, hem vilayet (evliyalık) makamına kavuşmuş, hem itikati konuları bilen, hem zengin kısaca peygamber varisi bir imam-önder.
445-İtikati fırkaların çoğaldığı Irak’ta Ebû Hanife tartışmak (cedel) için sık sık Basra’ya gider, ancak kelâm ve cedel’in din dışı olduğunu görerek hangi ilme yönelmek zorunda kalır?
&Fıkıh
446-“Arkadaşını tekfir etmek isteyen ondan önce küfre düşer.” sözü hangi mezhep imamına aittir?
&Hanefi Mezhebi
447-“Sahâbi ve tâbiin, bize gelen konuları bizden iyi anladılar. Aralarında sert münâkaşa ve mücâdele olmadı ve onlar fıkıh meclisleri ile halkı fıkha teşvik ettiler; fetvâ verdiler, birbirinden fetvâ sordular. Bunu anlayınca ben de münakâşa, cedel ve kelâmı bıraktım; selefin yoluna döndüm. Kelâmcıların selefin yolunda olmadığını; cedelcilerin kalpleri katı, ruhları kaba, nasslara muhâlefetten çekinmeyen, verâ ve takvâdan uzak kimseler olduklarını gördüm” sözü hangi mezhep imamına aittir?
&Hanefi Mezhebi
449-Numân, babasıyla onaltı(16) yaşında hacca gittiğinde orada kimlerle tanışarak onlardan hadis dinlediği, rivâyet edilir?
&Atâ b. Ebî Rebâh &Abdullah İbn Ömer
450-“İstihsan” kullanmada tartışılmaz bir ilim elde eden imam hangisidir?
&Ebû Hanife
451-Gençliğinde çağının bütün düşünce akımlarını izleyen ve ihtilâfları çok iyi tesbit eden Numân, Fıkıhta karar kılıp selefin yolunu izlemeye başladıktan sonra geleneğe uyarak kendisine bir üstad âlim seçer ve Onsekiz(18) yıl Irak’ın büyük fakihinde derslerine devam ederek O’nun vekîli oldu. Numan’nın ders aldığı bu fakih kimdir?
&Hammâd b. Ebî Süleyman
452-Numan, Hac seyahatlerinde tâbiîn âlimlerinin ileri gelenleriyle görüşmüş, ilmî sohbetlerde bulunmuş, onlardan hadis dinlemiştir. Bu âlimler kimlerdir?
&Atâ b. Ebî Rebâh
&Atiyye el-Avfı
&İkrime
&Abdurrahman b. Hürmüz
&Nâfi’
&Katâde
453-On(10) yıllık öğrencilikten sonra kendi kürsüsünü açmak isteyen ancak; 60 kadar fetvasının 40’nın Hammâd tarafından tasvip edildiği ve 20’sinin düzeltildiğini görünce bundan vazgeçerek onun ölümüne kadar vekâletini sürdüren imam kimdir?
&Numan
454-İmam-ı Azam hocasının yanından ayrılmayarak özellikle o sırada var olan dört fıkhı öğrendi. Bu fıkıh hengilerdir?
&İstinbat(şer’i hakikatleri araştırıp ortaya koymaya)
&Hz. Ömer fıkhı(maslahata)
&Abdullah b. Mes’ud fıkhı(tahrice)
&Abdullah b. Abbâs fıkhı(Kur’ân ilmine dayanan okul)
455-Hammâd b. Ebî Süleyman hangi iki büyük âlimden fıkıh okudu?
&İbrahim en-Nehaî ve Şa’bî
456-Ebû Hanife’nin fıkhında daha ziyâde İbrahim en-Nehaî okulunun tesiri görülür. Dehlevî’nin hangi sözü bu ibareyi doğrular mahiyettedir?
&“Hanefi fıkhının kaynağı, İbrahim Nehaî’nin kavilleridir”
457-“Hz. Ömer’in fıkhını, Hz. Ali’nin fıkhını, Abdullah b. Mes’ud’un ve Abdullah İbn Abbâs’ın fıkhını onların ashabından aldım.” Bu söz kime aittir?
&Ebû Hanife
458-Ebû Hanife’nin saygınlığının sebepleri nelerdir?
&Tâcir olarak halkın günlük hayatıyla iç içe olması
&Sık sık ilim merkezlerine seyahat etmesi
&Birçok âlim ile düşünce alış-verişinde bulunması
&İlmî sohbetlere katılması
&Selefin yaptığı gibi bilgi aktarması
&Fitnelere bulaşmaması ve Takvası
459-Ebû Bekir’in ticaret ahlakı olan Ebû Hanife’nin ilimle uğraşırken ticareti de bütünüyle bırakmamasının sonuçu ne olmuştur?
&Helâl rızık kazanmasını sağladı.
&Ticarî kazancını ve talebelerinin ihtiyaçlarının karşıladı.
&Bağımsız ilim meclisleri kurdu
&Gücü yetmeyen talebelerinin evlenmesini sağlardı.
460-Ebû Hanife’nin özellikleri nelerdir?
&Vakar sahibi bir insandı.
&Tefekkürü çok, konuşması az idi.
&Allah’ın hudûdunu olabildiğince gözetendi.
&Dünya ehlinden uzak dururdu.
&Faydasız ve boş sözlerden hoşlanmayan insandı.
&Sorulara az ve öz cevap veren çok zeki bir müctehiddi.
461-Fıkhı sistematik hale getirip bütün dünyevî meselelerin leh ve aleyhteki biçimlerini ortaya koyarak ve sağlam bir akîde esası çıkararak doktrinini meydana getiren hangi imamdır?
&İmam-ı Azam
462-Ebû Hanife’nin binlerce talebesi olmuş, bunların kaç kişisi müctehid mertebesine ulaşmıştır?
&Kırk(40)
463-Ebû Hanife’nin öğrencilerinden en meşhurları hangilerdir?
&Ebû Yusuf (158) &Dâvûd et-Tâ(165)
&Esed b. Amr (190) &Hasan b. Ziyâd(204)
&Kasım b. Maan(175) &Ali b. Mushir(168)
&Hibban b. Ali (171) &M.Hasan es-Şeybânî(189)
464-Ebû Hanife’nin fıkıh okulu nasıl meydana gelmiştir?
&Talebelerine verdiği dersler ile ondan fetvâ istemeye gelen halk için verdiği fetvâlardan meydana gelmiştir
465-Ebû Hanife’nin Ders verme usûlü: ‘’Eski filozofların diyalektik akademi derslerini andırmaktadır.’’ Bu ibare ne demektir?
&Bir mesele ortaya atılır; bu, talebeleri tarafından tartışılır ve herkes görüşünü söyler; en son olarak İmam, delil ve istinbat ile bir karara ulaşılmasını sağlar ve kararı delillerden ayırarak veciz cümleler halinde yazdırırdı. Yani bir istişâre, bir diyalog merkezi, bir hür düşünce okulu.
466-“Benim görüşüm en doğrudur” demeyen, kendi görüşünden daha iyi bir görüş getirene uyacağını söyleyen, hiç bir zaman mezheb taassuub içinde olmayan, Aktif bir şekilde olmasa da döneminin siyasî hareketlerine katılan, Hayatının bir bölümü Emevilerin, bir bölümü Abbâsilerin hâkimiyetinde geçiren, Her iki dönemde de siyâsal iktidara karşı çıkan, ehl-i beyt taraftarı olan, halk nezdindeki itibarından yararlanmak için kendisine kadılık görevi teklif edilen, her iki dönemde de teklifleri reddeden ve bu sebepten dolayı işkenceye uğrayan imam kimdir?
&Ebû Hanife
467-Ebû Hanife Irak’ta, İmam Mâlik Medine’de ikisi de işkence görmüşler, hapsedilmişler, her gün kırbaçlatıldı. Bu zulmün sebebi nedir?
&Alenen halkı ehl-i beyt’e yardıma çağırmak, açıkça Emevi ve Abbâsi iktidarın telkin etmek, ilmî dürüstlüğü ve görüşlerini iktidara karşı kullanması
468-Ebû Hanife’nin talebelerine verdiği öğütler nelerdir?
&“Halka yaklaş, fâsıklardan uzaklaş. İnsanlığında kusur etme, kimseyi küçük görme. Bir meselede görüşünü sorana bilinen görüşü tekrarla ve sonra o meselede şu veya bu şekilde başka görüşler de bulunduğunu zikret. Halka yumuşak davran, bıkkınlık gösterme, onlardan biriymişsin gibi davran.”
469-Emevi ve Abbâsi iktidarının yüzünden yetmiş(70) yaşında şehidler gibi hakkın rahmetine kavuşan (Zehirletildiği de rivâyet edilir) İmam-ı Azam nereye defnedildi?
&Bağdat’ta, Hayruzan mezarlığına defnedildi.
470-İmam-ı Azam vefatından sonra ders halkasını hangi talebesi sürdürdü?
&Ebû Yusuf
471-İmam-ı a’zamın usul-i dinde ilk yazdığı eser hangisidir?
&Risale-i Redd-i Havaric ve Redd-i Kaderiye
472-İmam-ı Azam vefatından sonra fetvaları yazılıp, doktrini sistemleştiren, Hanefilik kanun ve asıllarıyla İslâm dünyasının dört bucağına yayılmasına en çok sebep olan, Mezhebi sistematik hale getiren hangi talebesidir?
&İmam Muhammed eş-Şeybânî473-Akaide dairdir. El-Kavlül-Fasl; Muhyiddin bin Behaeddin tarafından yapılan şerhidir. Pezdevi, Ebu’l Münteha ve imam-ı Matüridi tarafından yapılan şerhleri de meşhurdur. İmam-ı a’zamın hangi kitabından bahsedilmiştir?
&El-Fıkh-ul-Ekber
474-İmam-ı A’zam bu eserinde istita’at (insan gücü) hayır ve şer, kaza ve kader meselelerini açıklamaktadır. Hangi kitabından bahsedilmiştir?
&El-Fıkh-ül-Ebsat
475-İmam-ı Azam’ın; küfür, irca ve va’id meseleleri açıkladığı kitabı hangisidir?
&Er-Risale li Osman Büsti
476-İmam-ı Azam Eserinde; Ehl-i sünnet vel-cemaatin hususiyetleri anlatılmakta, akaid ve farzların hudutları açıklanmaktadır. Bu vasiyetten başka oğlu Hammad’a ve talebesi Ebu Yusuf’a yaptığı vasiyet olmak üzere on beş kadar vasiyetnamesi vardır. Hangi kitapta bahsedilmiştir?
&Vasiyyet-i Nukirru
477-Muhtelif meseleler hakkında Ehl-i sünnet itikadını bildirmek için tertiplenmiş soru ve cevaplar olan İmam-ı Azam’ın kitabının adı nedir?
&Kitab-ül-Âlim vel-Müteallim
478-Mezhepleri günümüze kâdar varlığını sürdüren Ehl-i Sünnet mezheplerinden dördü arasında ilk tedvin edilen mezhep hangisi olmuştur?
&Hanefi mezhebi olmuştur
479-Hemen hemen bütün İslâm dünyasına yayılan Hanefi mezhebi nerede doğdu?
&Irak’ta
480-Abbâsi’ler döneminde kadıların çoğu hangi mezhebe mensubdu?
&Hanefi Mezhebine
481-“Rasûlullah (s.a.s.)’den gelen baş üstüne; sahâbeden gelenleri seçer, birini tercih ederiz; fakat toptan terketmeyiz. Bunlardan başkalarına ait olan hüküm ve ictihadlara gelince, biz de onlar gibi ilim adamlarıyız.” Bu usül kime aittir?
&İmâm-ı Âzam’a
482-Selçuklular’ın ve Harzemşahlar’ın mezhebi hangi mezhep idi?
&Hanefilik idi
483-Osmanlı döneminde resmi mezhep hangi mezhep idi?
&Hanefilik
484-“Allah’ın kitabındakini alır kabul ederim. Onda bulamazsam Rasûlullah’ın güvenilir, âlimlerce mâlum ve meşhur sünnetiyle amel ederim. Onda da bulamazsam ashâbından dilediğim kimsenin re’yini alırım… Fakat iş İbrâhim, Şâ’bi, el-Hasen, Atâ… gibi zevâta gelince ben de onlar gibi ictihad ederim” Bu usül kime aittir?
&İmâm-ı Âzam’a
485-İmam Muhammed’e göre “İlim dört türdür’’ bunlar nelerdir?
&Allah’ın kitabında olan ile ona benzeyen
&Rasûlullah (s.a.s.)’in sağlam bir senetle nakledilen sünnetinde sâbit olanlar ile ona benzeyenler
&Rasûlullah’ın ashâbının icmâ’ı ile sâbit hükümler ile onlara benzeyenler
&Nihâyet İslâm fukahâsının çoğu tarafından sahih ve güzel olduğu kabul edilenlerle bunlara benzeyenlerdir
486-Ebû Hanife’ye hadis konusunda bir kısım tenkidler yapılagelmiştir. Bunlara ne gibi cevap verilir?
&Ebû Hanife, hadis ilminde meşhur muhaddisler kadar mütehassıs değilse de, “ictihad şûrâsı”nda bu konuda kendisine yardımcı olan hadis hâfızları vardır
&İctihadında, bizzat üstadlarından öğrendiği dörtbin kadar hadis kullanmıştır
&Bazı hadisleri Hz. Peygamber’e ait oluşunda şüphe bulunduğu, başka bir deyişle hadisin sıhhatini tesbit için ileri sürdüğü şartlara uymadığı için reddetmiştir
&Ebû-Hanife, değil sahih hadisleri reddetmek, mürsel ve zayıf hadisleri dahi kıyasa tercih ederek tatbik eylemiştir
487-Ebû Hanife’ye hadis konusunda bir kısım tenkitler yapıla gelmiştir. Bunlar nelerdir?
&Ebû Hanife hadiste zayıftır
&Re’yi ile sahih hadisleri reddeder
&Onun nezdinde sahih olan hadis sayısı 17 veya 50 civarındadır
488-Kıyas yüzünden Ebû-Hanife’ye tenkit yöneltenlere nasıl bir cevap verilir?
&Sahâbeden beri kıyas tatbik edilmiş ve diğer imamlar da az veya çok miktarda bu metodu kullanmışlardır. Ebû Hanife:
&Kıyası kâideleştirmiş,
&Sık kullanmış,
&Henüz vuku bulmamış hâdiselere de tatbik etmiştir.
489-İbn Hazm İstihsanı nasıl tarif eder?
&Nefsin arzuladığı, beğendiği şekilde hükmetmektir. “Bu bâtıldır, çünkü delili yoktur, arzuya tâbi olmaktan ibarettir; arzu ve zevkler ise insandan insana değişir”
490-İmam Şâfii’ye göre İstihsan nedir?
&“Bir kimsenin keyfine göre bir şeyi beğenmesi, güzel bulmasıdır.” Bir kölenin bedelini bile tayin edecek olan kimse onun benzerini gözönüne alarak bu işi yapar. Eğer benzerine aldırmadan bir değer biçerse, tutarsız ve haksız bir iş yapmış olur. Allah’ın helâl ve haramı ise bundan çok daha önemlidir. Bir kimse haber veya kıyasa istinad etmeden hüküm verirse günahkâr olur. İstihsan ile hükmeden, Allah’ın emir ve nehiyleriyle bunların benzerlerini terketmiş, kafasına estiği gibi davranmış olur.
491-İstihsanın iki anlamı vardır. Bunlar nelerdir?
&İctihad ve re’yimize bırakılmış miktarların tayin ve takdirinde re’yimizi kullanmak; nafaka, tazminat bedeli, yasak ava karşılık kesilecek hayvanın takdirlerinde olduğu gibi.
&Kıyası bundan daha kuvvetli bir delil ve delâlete terketmek, Râzî bu ikincisini de ikiye ayırarak geniş izah ve misaller veriyor ki bunlardan çıkan neticeye göre istihsanın ikinci türü: Nass, icmâ, zaruret veya daha kuvvetli başka bir kıyas sebebiyle kıyası terketmekten ibaret oluyor.
492-“İstihsan ilmin onda dokuzudur” diyen ve ictihadında buna geniş bir yer veren imam kimdir?
&İmam Mâlik
493-İslâm ilimlerinde fıkhın konularının düzenli olarak belirlenmesiyle (tedviniyle) bunların kitap, bâb, fasıllara ayrılarak yazılması İslâm hukukunda bir dönüm noktası olarak hangi imam öncülük etmiştir?
&İmam-ı Azam
494-İmam-ı Azam’ın fıkıh tedvinini hangi imam vahyî, hükümlerle dinî-dünyevî hayatı ince ayrıntılarıyla içine alan beşyüzbin meseleyi telifiyle hükme bağlamış ve bu tedvinler İslâm kültür ve hukukunun vazgeçilmez kaynakları olarak devam ettirmiştir?
&İmam Muhammed eş-Şeybânî
495-Ebû Hanife’nin fıkıh tedvini ile ilgili özelliği nelerdir?
&Kendisinden öncekilerin nakillerinin yarısını bütün meseleleri yeni baştan edille-i şer’iyye kaynaklarından çıkarmasıdır.
&İslâm’ın esaslarına uymayan “haber-i vâhid”leri reddetmesi.
&Ashabın görüşünü birçok müsnedden tercih etmesi.
&Tâbiinin görüşünü almak yerine kendi reyini ortaya koyardı.
496-İki yıl bir tabiinin meclisinde bulunan, İmam-ı Azam “Bu iki yıl olmasa Numân helâk olurdu” diyerek kendi durumunu beyen etmiştir. Numan bu iki yıl kimin meclisinde bulunmuşutr?
&Çağdaşı İmam Câfer el-Sâdık
497-Hicrî 150 yılında vefât eden ve yakınlarına, “Halifenin gasbettiği hiçbir yere gömülmemesini” vasiyet etmiştir. Kimdir bu imam?
&İmam-ı Azam
498-İşkence edildiği, zehirlenerek öldürüldüğü, Her gün hapiste ona başkadı olması teklifi yapıldığı, o her defasında reddiği, sonunda yemeğine zehir katılarak şehid edildiği, Hapisten çıkıp evine döndüğünde devletin onu halkla temastan engellendiğini ve evinde gözetim altında tutulduğunu ifade edilmiş ve cenaze namazında ellibin kişi bulunmuş, hattâ halife Ebû Mansur’un da namaza katıldığı söylenmiştir. Kimdir bu çilekeş imam?
&İmam-ı Azam
499-Meseleleri olmuş gibi farzederek takdîrî fıkıh hükümleri ortaya koyan, örfü ve istihsanı sık sık kullanan, şahsı hak ve hürriyetleri savunan, ticârî akidlerdeki ictihadlarında ilk defa ortaya hükümler çıkaran imam kimdir?
&Ebû Hanife
500-Âkil bir insanın(erkek ve kadın) şahsı tasarruflarına, hürriyetine hiç kimsenin müdâhale edemeyeceğini savunarak fıkıhta büyük bir reform yapan imam kimdir?
&Ebû Hanife
501-Evzâî’nin, Ebû Yusuf’un, İmam Şâfii ve Cumhur; Ebû Hanife’nin hangi görüşüne katılmazlar?
&Darü’l-Harb’de (kâfir memleketinde) faizin helal olması meselesi
502-Ebû Hanife’nin en temel ilkesi nedir?
&Zarûretin yasak şeyleri mübah kılması ilkesidir.
503-Yöneticilerin zorbalığına karşı kişisel özgürlükleri savunan, aynı zamanda dinin sivil gelişim tarzını da ilk defa sistemli bir fıkıhla ortaya koyan imam kimdir?
&Ebû Hanîfe
504-İmam-ı a’zamı hapsettirip işkence yaptıran, her gün vurulacak sopa adedini arttırır. Sopa adedi yüz olduğu gün, İmam yıkılır ve yatarken ağzına zehir akıttılar, şehid ettiler. Ki bu zalim Abbasi halifesi?
&İkinci Abbasi halifesi Ebu Cafer Mensur
505-Ebû Hanife’nin görüşünden birisi, Dârü’l-Harb’e izinli giren bir müslümanın fâiz almasını câiz görmesidir. İmam-ı Azam’a göre bunun sebebi nedir?
&Orada İslâmî hükümler tatbik edilmediği, Düşman rızasıyla onların mallarının alınmasının caiz olması
506-Ehl-i sünnetin yüzde kaçı Hanefi mezhebindedir?
&Seksen(80)
507-Hanefi mezhebi nerelere yayılmıştır?
&Arap ülkelerinin yanı sıra Türkiye, Hindistan, Pakistan, Çin ve Orta Asya’ya kadar yayılmıştır.
508-Kaylule ne demektir?
&Öyle vakti biraz uyuma
509-Zahiru’r Rivaye ne demektir?
&İmam-ı Azam’ın öğrencisi İmam Muhammed tarafından yazılan altı kitaba verilen isimdir.
510-El Asar ne demektir?
&İçinde imam-ı Azam’ın rivayet ettiği hadisleri ve görüşleri bulunduran ve öğrencileri İmam Muhammed ve Ebu Yusuf tarafından yazılan eserin adıdır.
511-İmameyn ne demektir?
&İmam Muhammed ve Ebu Yusuf a verilen ortak isimdir.
512-Zeydi Mezhebinin yazarları ve eserleri hangisidir?
&San’ânî (1182/1768) : Sübülü’s-Selâm
&Şevkânî (1250/1832):Seylü’l-Cerrar
513-Zahiri Mezhebinin yazarı ve eseri hangisidir?
&İbn Hazm (h.456) : El-Muhallâ
514-Hicrî 150 yılında Bağdat’ta vefat eden, İmam-ı Azam Ebu &Hanife kimden vücûh ve kıraat ilmini öğrendi?
Kıraat âlimi İmâm Âsım’dan
515-İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin Kelâm ilmine dair kaleme aldığı kitap hangisidir?
&El-Fıkhu’l-Ekber
516-Ebu Hanife’nin eserleri nelerdir?
&El-Âlim ve el-Müteallim &Risâle
&Kaside-i Nu’maniyye &Vasiyyet
&Marife-i Mezahib &El-Müsned.
&El-Fıkhu’l-Ebsat
517-İmam-ı Azam’ın tefsir ilmine ait görüşlerinin de bulunduğu Ahkâmu’l-Kur’ân adlı eser kime aittir?
& Ebû Bekir el-Cessâs
518-İmâm A’zam, ölümüne kadar talebe yetiştirmiş, bunlardan 36’sı hakkında övgü dolu sözler söylemiştir. İmâm A’zam’ın görüşlerini hangi talebeleri tedvin ve tasnif etmişlerdir?
&İmam Muhammed ve Ebû Yusuf
519-Bu eseri, kendisinden oğlu, kendisi de Ebû Hanife’den rivayet etmiştir. Burada rivayet senedleri, peygamber, sahabe ve tabiuna kadar çıkartılır veya Ebu Hanife’nin ictihadları bahis konusu edilir. Ebu Yusuf’un hangi kitabından bahsedilmiştir?
&Kitâbu’l-Âsâr
520-H:113-182 / M:731-793 tarihleri arasında yaşayan Ebû Yusuf’un telif ettiği eserler nelerdir?
&Kitâbu’l-Âsâr
&Kitâbu’l-Harâc
&El-Emâlî
&Er-Reddü alâ Siyeri’l-Evzâi
&İhtilâfu İbn Ebî Hanife ve İbn Ebî Leylâ
521-Halife Harun Reşid’in isteği üzerine yazılan bu eserde, devlet maliyesinin esasları, devletin gelir ve giderleri açıklanmıştır. Bu eser, Dr. Ali Özek tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. Ebu Yusuf’un hangi kitabından bahsedilmiştir?
&Kitâbu’l-Harâc
522-Ebu Yusuf’un ‘’Er-Reddü alâ Siyeri’l-Evzâi’’ adlı eserinin özelliği nedir?
&Devletler hukuku ile ilgili bir eserdir
523-H:132-189 M:749-804 tarihleri arasında yaşayan, İmam Muhammed’in kaleme aldığı eserler hangilerdir?
&El-Asl (el-Mebsût) &El-Câmiu’l-Kebir
&El-Camiu’s-Sâğîr &Es-Siyerü’I-Kebîr
&Ez-Ziyâdât &Es-Siyerü’s-Sağîr
524-El-Asl (el-Mebsût), El-Câmiu’1-Kebir, El-Camiu’s-Sâğîr, Es-Siyerü’I-Kebîr, Es-Siyerü’s-Sağîr, 6.Ez-Ziyâdât. Bu altı kitaba, İmam Muhammed’den açıkça rivayet edildiği için ne adı verilmiştir?
&Zâhirü’r- Rivâye
525-İmam Muhammed’in hadis ağırlıklı kitapları hangilerdir?
&El-Muvatta &El-Âsâr
526-Hâkim eş-Şehîd Mervezî (öl. 344), Kâfi adlı eserini nasıl oluşturmuştur?
&İmam-ı Muhammed’in altı kitabının mükerrer (tekrar edilen) konularını çıkararak bir kitap meydana getirmesiyle
527-İmam Muhammed’den açık bir rivayetle gelmeyen eserlere Nevâdir adı verilir. Bunlar hangilerdir?
&Keysâniyyât &Hâruniyyât
&Cürcâniyyat &Rakkiyyat
528-El Fıkhul Ekber adlı eseriyle fıkıh ile kelamı birbirinden ayıran islam âlimi kimdir?
&İmam Ebu Hanife
529-Hanefi mezhebinde görüşlerinin kabül edildiği imamlar sırasıyla hangilerdir?
&Ebû Hanîfe birinci imam, Ebû Yûsuf ikinci imâm, İmam Muhammed üçüncü imam olarak kabul edilmiştir.
530-Hanefi mezhebinde üstad olarak bilinen imam hangisidir?
&Adı Numân olan İmâm A’zam Ebû Hanîfe (80-150/699 – 767)
531-Şeyhayn olarak vasıflandırılan imamlar kimlerdir?
&Ebû Hanîfe ile Ebû Yûsuf
532-Sâhibeyn veya İmâmeyn olarak vasıflandırılan imamlar kimlerdir?
&Ebû Yûsuf ile İmam Muhammed
533-Tarafeyn olarak vasıflandırılan imamlar kimlerdir?
&Ebû Hanîfe ile İmam Muhammed
534-Kûfe şehrinde doğup büyüyen, Küçük yaşta iken Kur’ân-ı Kerim’i ezberleyen İmam-ı Azam kimin oğludur?
&Horasanlı Sabit b. Zûtâ’nın oğlu
535-Hanefî mezhebine ait meşhur Fıkıh Kitapları nelerdir?
&Kudûrî; El-Kitâb
&Haddâdî; El-Cevheratü’n-Neyyira
&Kâsânî; Bedâyiu’s-Sanâyi
&Merğınânî; El-Hidâye: Aslı Bidâyetü’l-Mübtedî
536-Hanefilerin ilk metin kitabı olarak bilinen eser hangisidir?
&Kudûri’nin El-Kitâb adlı eseri
537-Zahiru’r Rivaye ne demektir?
&İmam-ı Azam’ın öğrencisi İmam Muhammed tarafından yazılan altı kitaba verilen isimdir.
538-El Asar ne demektir?
&İçinde imam-ı Azamın rivayet ettiği hadisleri ve görüşleri bulunduran ve öğrencileri İmam Muhammed ve Ebu Yusuf tarafından yazılan eserin adıdır.
539-Hanefîler bir konuda istihsan yapabilmek için o meselenin şer’î bir mesele olması yanında altı delilden birisine dayanması şarttır. Bu altı(6) delil nelerdir?
&Nass’a dayalı istihsan. Meselâ mevcut olmayan bir şeyin satışı yasaklandığı halde (Ebû Davud, Büyü’, 70), para peşin mal veresiye bir akit olan seleme izin verilmiştir (Ebû Dâvud, Büyü’, 57). İşte burada ikinci hadise dayanarak kıyas terkedilmekte ve istihsan yoluna gidilmektedir.
&Zaruret veya ihtiyaca dayalı istihsan. Pislenen kuyunun, bir kısım suyun çıkarılması ile temizlenmiş sayılması gibi
&İcma’ya dayalı istihsan. Meselâ sanatkâra mal sipariş vermek anlamına gelen istisnâ akdi icmâa dayanır. Çünkü asırlar boyunca buna karşı çıkan bilgin olmamıştır.
&Gizli kıyasa dayalı istihsan. Meselâ; yerleşik kurala göre; özel kayıt konulmadıkça arazinin satımı ile irtifak hakları kendiliğinden alıcıya geçmez. Bu konuda vakfın satıma kıyası açık veya celî kıyas, kiraya kıyası ise gizli kıyastır. Vakıf istihsan yoluyla kiraya kıyas edilerek, irtifak (su içme, su alma, geçit gibi) haklarının vakıf kapsamına girmesi esası benimsenmiştir
&Örfe dayalı istihsan. Yerleşik kurala göre vakfın ebedî olması gerekir. Bu da vakfın sadece gayrimenkullerde olabileceği anlamına gelir. Hâlbuki İmam Muhammed eş-Şeybânî kitap ve benzeri vakfedilmesi örf haline gelen şeylerin kıyasa aykırı olmakla birlikte vakfa konu olabileceğine hükmetmiştir. Bu esastan hareket edilerek nakit para vakıflarına da fetva verilmiştir.
&Maslahata dayalı istihsan. Yerleşik kurala göre ziraat ortakçılığı, kira akdine kıyasla taraflardan birisinin ölümü ile sona erer. Ancak ürün henüz yetişmemiş bir durumda iken toprak sahibi ölse, emek sahibinin menfaatini korumak için istihsan yapılarak akit ürün alınıncaya kadar uzamış sayılır.
540-İstihsanı geniş ölçüde kullanan ve onu takip eden mezhepler hangilerdir?
&Hanefîler kullanmış, Mâlikîler onları izlemiş
541-Ebû Yûsuf hangi devlet zamanında “kadılkudât” (baş kadı) olması ile Hanefi mezhebi devletin başlıca fıkıh mezhebi haline gelmiştir ve Hangi İslâm devleti zamanında ‘’Kadılkudât’’lık resmî mezhep uygulaması haline gelmiştir?
&Abbasiler
542-İmamı Azam Ebu hanefi’nin en meşhur talebeleri kimlerdir?
&Ebû Yûsuf &İmam Muhammed
543-Sünnî fıkıh mezhepleri arasında bir fıkhî yol olarak kıyasa en çok değer veren, fıkıh mezhepleri arasındaki en liberal mezhep olarak bilinen, bugün dünya çapında en yaygın olan fıkıh mezhebi hangisidir?
&Hanefi
544-Ebu Mukatil ile hocası Ebu Hanife arasında geçen diyalogların toplandığı eser hangisidir?
&Kitabul âlim vel müteallim
545-Semerkand’da Ebu Hanife’nin itikadi ve fıkhi görüşlerinin felsefi ve teolojik temellerinin tartışıldığı eğitim merkezinin adı nedir?
&Darul Cüzcaniyye
546-İmam-ı Azam Ebu Hanife, Ebu Yusuf hakkında ne demiştir?
&Ebû Hanife onun için şöyle demiştir: “Hem baş kadılığa hem fetvâ makâmına lâyık iki talebem vardır. Bunlar Ebû Yûsuf ile Züfer’dir”
547-Ebu Hanife’nin fıkıhta takip ettiği metot nedir?
&Önce Kitaba, sonra Sünnete müracaat ederdi. Bu ikisinde delil bulamazsa Sahabe görüşleri hakkında tercih yapardı. Konuyla ilgili sahabe görüşü yoksa tabiun ictihadlarını bağlayıcı kabul etmez kendi ictihad ederdi. Kitab-Sünnet-Sahabe kavli-ıctihad (kıyas ve istihsan)
548-Türklerin mezhebi olarak adlandırılan mezhep hangisidir?
&Hanefi mezhebi
549-Ebu Hanife’nin ilmi silsilesini nasıldır?
&Hammad, İbrahim en-Nehai, Esved ve Alkame aracılığıyla Abdullah b. Mesu ve Hz. Ali
550-Ebu Hanife’ye atfedilen eserler nelerdir?
&El-fıkhül ekber, el-fıkhül esbat, el-vasiyye, el-alim vel müteallim, risale ila Osman el-betti;(daha ziyade akait içerikli risalelerdir.) Kendisinden rivayet edilen hadisleri içeren;’’Musnedü Ebu Hanife’’
551-Ebu Hanife’nin önde gelen dört öğrencisi kimlerdir?
&Ebu Yusuf Yakub b. Ibrahim
&Züfer b. Hüzeyl
&Muhammed b. Hasen eş-şeybani
&Hasen b. Ziyad