MEDD-İ TA’ZİM(MEDD-İ MÜBALAĞA)
141-Medd-i ta’zim(Medd-i Mübalağa) ne demektir?
&Bu medd, kelime-i tevhid لَا اِلَهَ اِلَّا اللهْ daki nafiye la (لَا ) sına aittir. Çünkü buradaki meddin mübalağalı bir şekilde yapılması, Allah’tan başkasından ulûhiyyeti nefy içindir. İmam-ı Asım ve Râvisi Hafs’a göre Medd-i Ta’zim önemli değildir. Çünkü onlar zaten Medd-i Munfasılı dört elif miktarı çekmektedir. Medd-i Munfasılı bir elif miktarı çekerek okuyan ve Ashab-ı Kasr denilen Kâlûn, İbni Kesir, Ebu Amr, Ebu Ca’fer ve Ya’kub’u, Medd-i Ta’zim ilgilendirir.
141/1-Muhakkikler, sesi uzatarak okumayı müstehab sayan, buralarda tedebbür sevkettiği için med ile okumak müstehabdır diyen ve bütün imamlara, bu meddin meşhur olduğunu söyleyen kimdir?
&İmam-ı Nevevi
1- Medd-i ta’zim: Bu medd, kelime-i tevhid ( لآ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ ) daki
nafiye la ( لا) sına aittir. Buna: “Medd-i mübalağa” da denir. Çünkü
buradaki meddin mübalağalı bir şekilde yapılması, ALLAH’tan
başkasından ulûhiyyeti nefy içindir. Zaten, burası bizim kıraatta da
medd-i munfasıl olmak üzere -4- elif miktarı çekilmektedir.
2-Medd-i tebrie : La-i tebriyyeye (cinsten hükmü nefyeden la’ya)
ait bir meddir. ( لاَ شَرِيكَ لَهُ ) ,(لاَ رَيْبَ ) gibi. Bunlarda zahirde bir sebep
olmadığı halde, aslından ziyade medd etmek caizdir. Fakat tevessut
efdaldir.
Bir de Manevi Sebeplere göre Med’ler vardı. Bunlar da, 2 kısımdır:
1- Medd-i Tâzim : Medd-i Mübalağa; Allah’a saygı ve gayriden Uluhiyyeti Nef için ziyade çekilen Med’dir. Bu Allah’a Duada, İstiazede (yardım dilemede) ve Tevhid Kelimesinde olur. Misal:
(اَللَّلهُ,بِالَّلهِ,لاَاِلَهَ,اِلاَّالَّلهُ) Allâhü, Billâhi, Lâilâhe,İllallâhü)
2- Yalnız Mübalağa, yani ziyade Med’dir. Bu da, Lâi Tebric ile bir şey Nef edildiği zaman olur. Misal:
(لاَرَيْبَ,لاَشَرِيكَ,لاَمَرَدَّ) (Lâ Raybe, Lâ Şerîke, Lâ Meradde) gibi.
Bütün Med’lerin ziyade çekilme miktarı; Tevassut (orta) yani 3 Elif’tir. Azı da Bir Elif’tir.
MEDD-İ TA’ZİM VE TEBRİE
MEDD-İ TEBRİE(MEDD-İ NEFİ)
142-Medd-i tebrie(Medd-i Nefi) ne demektir?
&La-i tebriyyeye (cinsten hükmü nefyeden la’ya) ait bir meddir. Bunlarda zahirde bir sebep olmadığı halde, aslından ziyade medd etmek caizdir. Burada da şeriki ve raybı red için uzun okunur. Şeriki yooook demek gibi buna mübalağa medd-i manevi de denir. Bunu sadece Hamza yapmaktadır. Med harfinden sonra sebeb-i med bulunmadığı halde yapılan meddir. Zahirde hiçbir sebep yok iken manevi bir takım sebepler kabul edilerek yapılan meddir. Bu med dua’da kelime-i tevhid de ezan da vs. yerlerde hürmet ve büyüklüğünü yüceltme için yapılan medlerdir. Misal اَللهُ لٰٓااِلٰهَ اِلَّا اللهُ buradaki Allah’daki lâm harfi ilahdaki lâm harfi medd-i tabii oldukları halde Allah’a saygı için üç elif miktarı uzatılır. Buna medd-i tazim denir.
143-Medd-i tazim ve lâ-i tebri’nin meddine ne denir?
&Medd-i manevi ve medd-i mübalağa denir. Ezan okurken اَللهُ اَكْبَرُ kelamını uzatma آَللهُ اَكْبَرُ de lâm harfini beş elif miktarı uzutma gibi.
144-La-i teberi ne demektir?
& ‘’Beri kılmak cenab-ı hakkı şerikten ve şüpheden beri kılmak’’ demektir.