CUMA NAMAZI VE DİNDEKİ YERİ
192-Cuma namazı o günkü öğle namazının yerini tutar. Bütün müctehidlere göre cuma namazı hükmü aynıdır. Cuma namazı Kitap, Sünnet ve icmâ ile sabittir. Bu bilgilere dayanarak cuma namazının hükmü nedir?
&Farz-ı ayın
193-Hz. Peygamber’in cuma namazını ilk defa hicret esnasında, Medine yakınlarındaki bir yerde, Sâlim b. Avf kabilesini ziyaretleri sırasında oradaki namazgâhta kıldırmış olduğu bilginlerce kabul edilmektedir. Bu yerin adı nedir?
&Rânûnâ vadisi
194-Cuma namazı kılmakla yükümlü olmanın şartlarıdır. Bu tarif cumanın hangi şartının tarifidir?
&Vücûb şartları
195-Kılınan namazın sahih yani geçerli olmasının şartlarıdır. Cuma namazının edasının şartları da denilir?
&Sıhhat şartları
196–Cuma namazının şartları nelerdir?
&Vücub şartları &Sıhhat şartları
197-Cuma namazının kılınacağı yerin herkese açık olması şartı neyle izah edilir?
&İzn-i âm
198-Aşağıdaki maddeler için ne söylenilir?
&Vaktin girmiş olması.
&Devlet başkanının hazır bulunması veya izni
&Bulunulan yerin şehir veya şehir hükmünde olması
&Cuma namazının hem vücûb hem sıhhat şartlarıdır.
199-Cuma namazı için bazı şartlar vardır ki bu şartları ileri sürenlere göre bunlardan biri bulunmadığında cuma namazı kişiye farz olmayacağı gibi, kılması halinde geçerli de olmaz. Bu şartlar nelerdir?
&Vakit &İzin &Şehir
200-Cuma namazı yolculara farzdır. Toplumsal olguyu dikkate almadıkları için, Cuma namazı kılmak için hür olma şartını aramamışlardır. Bu görüş kime aittir?
&Zahiriler
201-Bazı müctehidlere göre yolcu seyir halindeyken farz değil; ancak cuma namazı kılınan yerde konaklamış halde iken, orada kaldığı sürece cuma namazı kılmakla yükümlüdür görüşleri hangi müçtehitlere aittir?
&Zühri &İbrâhim Nehai
202-Cuma namazının olmazsa olmaz şartları, yani vücûb şartları nelerdir?
&Erkek olmak &Mazeretsiz Olmak &İkamet &Hürriyet
203-Cuma namazının sıhhat şartları nelerdir?
&Vakit &Cemaat &Şehir &Cami &İzin &Hutbe
204-Cuma namazının vakti cuma günü, güneşin bir mızrak boyu yükselmesinden itibaren öğle namazının vakti çıkıncaya kadar kılınabilir. Görüşü hangi müçtehide aittir?
&Hambeli
205-Şâfiî ve Hambeli mezheplerine göre, bir yerde cuma namazı kılabilmek için akıllı (âkıl), bulûğa ermiş (ergen, bâliğ), hür, erkek, mukim ve oraya yerleşmiş olan imamdan başka en az kaç yükümlünün bulunması şarttır?
&40
206–İmam Ebû Hanîfe ve İmam Muhammed’e göre, Cuma namazı kılabilmek için gerekli asgari imamdan başka (en az) sayının kaç kişi olması şarttır?
&İmamın dışında en az üç(3)
207-İmam Ebû Yûsuf’a göre, Cuma namazı kılabilmek için gerekli asgari imamdan başka (en az) sayının kaç kişi olması şarttır?
&İmamın dışında en az iki(2)
208-Mâlikîler’e göre cuma namazında imamın mukim olması şarttır. Mâlikî mezhebinde meşhur ve tercih edilen görüşe göre, cuma namazı için cemaatin imamdan başka en az kaç kişi olması şarttır?
&12
209-Cuma namazında asgari cemaat sayısı Hanefilerde ve şafiilerde kaç kişi olmalıdır?
&Hanefiler :İmam dâhil- 4
&Şafiiler :İmam dâhil- 41
&Hambeli :İmam dahil- 41
&Maliki :İmam dahil- 13
210-Meşhur ve tercih edilen görüşe göre, cuma namazı için cemaatin imamdan başka en az on iki kişi olması şarttır. Ancak Bu imam kesin bir sayı belirlemeksizin, kırk kişiden az sayıda olan bir cemaatle cuma namazı kılınabilirse de üç dört kişi gibi az bir sayı ile kılınamayacağı yönünde bir görüş de nakledilmektedir. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Maliki
211-Cuma namazı için imamdan başka bir kişinin bulunması yeterlidir. Bu görüş kime aittir?
&Taberiye
212-Cuma namazı kılınacak yerin, insanların devamlı oturdukları şehir, köy vb. bir yerleşim birimi veya buraların civarında bir yer olması gerekir. Bu bakımdan çadır vb. barınaklardan oluşan ve geçici olarak oturulan yerlerde cuma namazı kılınamaz. Cuma namazı kılınacak yerde cami bulunmasını da şart koşmuşlardır. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Maliki
213-Cuma namazının insanların devamlı olarak oturdukları bir şehir veya köyün sınırları içinde kılınması gerekir. Çölde veya çadırlarda yaşayanlar, yani belli bir yerleşim birimi içinde oturmayanlar sayıca ne kadar çok olurlarsa olsunlar orada cuma namazı kılamazlar. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Şafii
214-Büyük veya küçük yerleşim birimi olan yerde, farzı eda edecek sayıda cemaatin yerleşik bulunduğu köy, belde gibi tüm birimlerde Cuma namazının kılınabileceği bilginlerce kabul edilmektedir. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Hanefi
215-Cuma namazının kılınabileceği yerin en az kırk kişinin devamlı olarak oturduğu yer olması şarttır. Bu görüş hangi mezhebe aittir?
&Hambeli
216–Şehirde yalnız bir yerde cuma namazı kılınabilir; şehrin ortasından nehir geçip de şehri ikiye bölüyorsa veya şehir zayıf ve yaşlı kimselerin cuma kılınan camiye gelmelerini zorlaştıracak ölçüde büyük ise bir şehirde iki yerde cuma namazı kılınabilir; bu durumlar söz konusu değilse sadece bir yerde kılınır. Bu görüş hangi imama aittir?
&İmamı Yusuf
217-Bir şehirde birden fazla yerde cuma namazı kılınabilir. Kuvvetli bulunan görüş, bir şehirde birden fazla cami bulunması halinde bütün camilerde cuma namazı kılınmasına cevaz veren görüştür; Bu görüş hangi imama aittir?
&İmamı Mumammed
218-Bir şehirde birden fazla cami bulunsa bile, birden fazla yerde kılmayı zorunlu kılan sebepler olmadıkça sadece bir camide Cuma namazı kılınır; böyle bir sebep yokken, birden fazla camide cuma namazı kılınsa, sadece namaza ilk başlayanların cuma namazları sahih olur, diğerlerininki sahih olmaz. Bu durumda diğerlerinin sonradan öğle namazı kılmaları gerekir. Bu görüş hangi imama aittir?
&Şafii
219-Bir şehrin çok büyük olması sebebiyle, cuma namazı için herkesin bir yere toplanması çok zor olursa veya güvenlik, sağlık vb. konularda ciddi endişeler bulunması sebebiyle bir yerde toplanılmasında sakınca varsa, ihtiyaç durumuna göre, bir şehirde birden fazla yerde cuma namazı kılınabilir. Bu tür sebeplerden dolayı, bir şehirde birden fazla yerde Cuma namazı kılınırsa, buralarda cuma namazı kılanların ayrıca öğle namazı kılmaları gerekmez. Bu görüş hangi imama aittir?
&Şafii
220-Bir şehirde birden fazla yerde kılmayı zorunlu kılan sebepler olmadıkça, bir şehirde sadece bir yerde cuma namazı kılınır. Böyle bir sebep olmadığı halde bir beldede birden fazla camide cuma namazı kılınsa sadece o beldedeki en eski camide (öteden beri o beldede cuma namazının kılınageldiği camide) kılanların cuma namazları sahih olur. Bu görüş hangi imama aittir?
&Maliki
221-Zorlayıcı sebepler yoksa bir şehirde sadece bir yerde cuma namazı kılınır. Bir cami yeterli olduğu halde iki camide, iki cami yeterli olduğu halde üçüncü camide cuma namazı kılınamaz. Bu mezhebe göre ihtiyaç bulunmadığı halde, birden fazla yerde cuma namazı kılınsa, bu durumda sadece devlet başkanı veya temsilcisinin kıldırdığı cuma namazı sahih olur; bu durumda, cuma namazını önce veya sonra kılmak önemli değildir. Bu görüş hangi imama aittir?
&Hambeli
222-Cuma namazı hangi dönemden hemen sonra siyasî bir içerik kazanmaya -sembol olmaya- başlamıştır?
&Hulefâ-yi Râşidîn
223-Cuma namazını devlet başkanı veya temsilcisinin ya da bunlar tarafından yetkili kılınan-İzin verilen- bir kişinin kıldırması gerekir. Diğer mezhepler cuma namazının geçerliliği için bu şartı aramazlar. Bu izin şartını arayan hangi mezheptir?
&Hanefi
224-Bir ülkede camilerin yapılmasına izin verilmesi, imamların maaşlarının devlet tarafından ödenmesi ve bu işler için kamusal bir örgütlenmenin mevcut olması, cuma namazının kılınması için hangi şart yerine gelmiş olur?
&İzin
225-Bir şehirde birden fazla yerde bir sebep olmadan cuma namazı kılınsa bu duruma mezhepler nasıl bakmaktadır?
&Namaza ilk başlayanların cuma namazları sahih olur(Şafii)
&En eski camide kılanların(öteden beri o beldede cuma namazının kılına geldiği camide) cuma namazları sahih olur (Maliki)
&Devlet başkanı veya temsilcisinin (veya vekilinin) kıldırdığı cuma namazı sahih olur (Hambeli)
&Bir şehirde birden fazla yerde cuma namazı kılınabilir (Hanefi)
226-Hangi devletten itibaren resmî veya yarı resmî mezhep durumunda olan Hanefî mezhebinin âlimleri ister istemez – adına hutbe okutmak veya adına hutbe Okunmak gibi- siyasî konjonktürden etkilenmişler ve cuma namazı için daha önce bulunmayan birtakım şartlar ileri sürmek durumunda kalmışlardır?
&Abbasi
227-Devlet başkanının veya izninin bulunmaması durumunda bir cemaat teşkil edebilen müslümanların, aralarından birine Cuma imamlığı selâhiyeti vererek bu namazı kılabileceklerine fetva vermişlerdir. Hangi dönem hanefi fıkıhçılarının görüşüdür?
&Son dönem Hanefî fıkıhçılar
228-Güvenlik ve gizliliğin korunması gibi sebeplerle herkese açık olmayan yerlerde bulunan cemaat cuma namazı kılabilir mi? Burada izn-i âm şartı zaruret sebebiyle kalkmış olur mu?
&Evet
229-Âlimler:’’Hz. Peygamber’in ifadesine dayanarak Allah’ın güzel isimleri arasında ism-i a‘zamın gizli tutulması, ramazanın son on günü içerisinde Kadir gecesinin gizli tutulmuştur. Cuma gününde öyle bir an var ki, bu günlerde yapılan dualar kabul edilecektir. Öyle bir an olarak anlatılmak istenen kavram hangisidir?
&İcabet saati
230-Bazı dinler haftanın belirli günlerini haftalık toplantı ve ibadet günü kabul etmişlerdir. Bunlar hangi dinlerdir?
&Yahudiler=Cumartesi
&Hıristiyanlar=Pazar
&Müslümanlar=Cuma
231-Kurban bayramı arefesinin cumaya rastlaması halinde halk arasında o yıl yapılan haccı ne olarak adlandırırlar?
&Hacc-ı Ekber