AZÎMET VE RUHSAT
191-Azîmet ne demektir?
&“Bir şeye kesin olarak yönelmek, niyetlenmek” anlamındadır. Fıkıh ilminde ise, “meşakkat, zaruret ve ihtiyaç gibi ârızî bir sebebe bağlı olmaksızın ilkten konmuş olan ve normal durumlarda her bir mükellefe ayrı ayrı hitap eden aslî hüküm” demektir. Karşıtı ruhsattır, farz, vâcip, sünnet, müstehap niteliğindeki bir davranışın yapılmasını; haram, mekruh gibi davranışların da yapılmamasını ifade eden bütün teklifî hükümleri içine alır.
192-Ruhsat ne demektir?
&“Kolaylık, devamlı olan” anlamındadır. Azimetin zıddı olan, İslamiyet’in meşakkat ve zaruret gibi sebeplere bağlı olarak ibadetlerde ve diğer işlerde tanıdığı izin ve kolaylık anlamına gelir. Fıkıh ilminde “meşakkat, zaruret, ihtiyaç gibi ârızî bir sebebe bağlı olarak azîmet hükmünü terk etme imkânı veren ve yalnız söz konusu ârızî durumla sınırlı bulunan hafifletilmiş ve geçici hükmü” ifade eden bir terimdir. Oruç tutmak bir azîmettir. Fakat hasta ve yolculara karşılaştıkları güçlük sebebiyle, oruç tutmama kolaylığı tanınmış ve bunlardan tutamadıkları oruçlarını normal hale dönünce kazâ etmeleri ise ruhsattır.
193-Dinin teklifî hükümleri incelendiğinde birkaç çeşit ruhsatın bulunduğu biliyoruz. Aşağıda bahsedilen RUHSATLAR hangi tür ruhsata girmektedir?
&Ölüm tehdidi altında kalan kimsenin imanını gizleyip küfrü telaffuz etmesine ruhsat vardır
&Açlık yüzünden ölüm tehlikesiyle karşılaşan kimsenin domuz eti yiyerek hayatını kurtarması
&Ölüm tehdidi altında bulunan kimsenin dini tebliğden vazgeçerek hayatını kurtarması
&Sususzluk yüzünden ölüm tehlikesiyle karşılaşan kimsenin şarap içerek hayatını kurtarması
&Haramı İşleme Ruhsatı
194-Dinin teklifî hükümleri incelendiğinde birkaç çeşit ruhsatın bulunduğu biliyoruz. Aşağıdaki parağraf hangi ruhsata girmektedir?
‘’Ramazan orucu bütün mükelleflere farz olduğu halde hasta ve yolculara, sonradan kazâ etmek üzere oruç tutmama kolaylığı tanınmıştır.’’
&Vâcibi Terketme Ruhsatı
195-Genel şer‘î delillere aykırı olduğu halde insanların duyduğu ihtiyaca bağlı olarak mubah sayılmıştır. İleride teslim edilecek bir malın peşin para ile satın alınması demek olan selem akdi, mevcut olmayan bir malın satımı mahiyetinde olsa da, insanların ihtiyacına binaen Hz. Peygamber tarafından câiz görülmüştür. Hangi ruhsattan bahsedilmiştir?
&Genel Kurala Aykırı Bazı Akidleri ve Hukukî İşlemleri Yapabilme Ruhsatı